Elke hbo-afstudeerbegeleider herkent het volgende: begeleider en student beginnen fris en monter aan het afstudeertraject maar al snel openbaart zich een enorme kloof tussen de minimaal vereiste analytische en schriftelijk communicatieve vaardigheden en de aanwezige skills bij de student. Die kloof is vaak zo groot dat zowel student als begeleider beseft dat je die niet eventjes met de kostbare begeleidingsuren kunt dichten. Voor student en begeleider een ontmoedigende waarheid die ronduit pijnlijk is. Terwijl het begeleiden van scripties onder gunstiger omstandigheden de mooiste onderwijstaak is die er bestaat.

Geen tweederangstraject

Hoogste tijd om recht te doen aan de enorme diversiteit in de hbo-studenteninstroom en de dus verklaarbaar grote verschillen in wat ik maar even ‘scriptiepotentie’ noem. Integreer de hbo-bachelorscriptie in een soepel pre-mastertraject. Leg landelijk vast dat alleen deze studenten kunnen doorstromen naar de universiteit. Al na twee jaar hbo kun je prima bepalen voor wie dit een passend traject is, waarbij je logischerwijs kijkt naar studieresultaten, motivatie en input van de vele studieloopbaanbegeleiders en studieadviseurs die de student meestal heel goed kennen. Mijn inschatting is dat ongeveer een kwart van onze studenten warmloopt voor deze route.

En de rest dan? Een tweederangs hbo-traject? Om de dooie dood niet. Zij volgen nog steeds grotendeels dezelfde route, met uitzondering dus van die laatste hand studiepunten. In plaats van het geïntegreerde pre-master/scriptietraject doen zij straks een of meer andere beroepsrelevante, individuele praktijkopdrachten. Om daarna direct aan het werk te gaan. Al dan niet in combinatie met een hbo-masteropleiding in de avonduren. Samen met het nog voor velen onduidelijke en onbekende associate degree-programma (een soort verkort hbo-traject, mikkend op vooral studenten met een mbo-niveau 4-achtergrond) zijn de zojuist voorgestelde twee afstudeeropties krachtiger dan welk medicijn ook. 

Stefan Molenaars is docent en afstudeerbegeleider aan de International Business School van de HvA.