Democratisch tekort
De lage opkomst is volgens de politicoloog problematisch. Hij waarschuwt voor de kwalijke effecten voor het functioneren van de democratie op lange termijn. ‘De burger moet zich verbonden voelen met de democratie,’ vindt Vermeulen. ‘De politiek moet zo veel mogelijk de hele samenleving vertegenwoordigen, anders is er sprake van een democratisch tekort.’ Ook mensen met een migratieachtergrond moeten deelnemen in het politieke debat meent hij, en dit kan door de politieke vertegenwoordiging van deze groepen te verbeteren.

Verschillende progressieve partijen hebben al nagedacht over manieren om meer Nederlanders met een migratieachtergrond naar de stembus te lokken. ‘Het grote probleem’, meent Vermeulen, ‘is dat alle partijen een obsessie gekregen te lijken hebben voor religie.’ Zoeken naar overeenkomsten met religieuze groepen is volgens hem een mogelijke oplossing voor het probleem.

Een andere uitweg is de oprichting van eigen partijen die voor de emancipatie van burgers met een migratieachtergrond moeten zorgen. ‘Momenteel slaat Denk wild om zich heen. Zij representeren vooral de woede van deze mensen. Dat vergroot de polarisatie.’ Toch is het volgens de politicoloog juist belangrijk de polarisatie te laten afnemen door verbinding te zoeken. ‘Precies daarop moeten politici nu gaan inzetten.’

De tegenstem
Het effect van nieuwe partijen als Denk en Artikel 1 van Sylvana Simons op de opkomst van burgers met een migratieachtergrond valt nog te bezien. ‘Zelf vermoed ik dat deze partijen te weinig geworteld zijn om echt een ommezwaai teweeg te brengen,’ vertelt Vermeulen. ‘Als deze partijen er in slagen om vijf zetels te halen, zou dit aantonen dat zij succesvol zijn in het mobiliseren van deze mensen. Maar ik denk niet dat dit gaat lukken.’

Of de verwachte groei van de PVV een effect zal hebben op de opkomst van deze groep? ‘Het kan beide kanten op gaan,’ aldus Vermeulen. Ofwel komt er een felle tegenreactie ofwel leggen zij zich erbij neer vanuit de overtuiging toch niet gehoord te zullen worden. ‘Ik hoop op een tegenreactie, dat zou goed zijn voor de democratie.’