‘Brexit zou een vreselijke ramp zijn met enorme consequenties’
De laatste Room for Discussion van dit jaar kan geen actueler thema hebben: de Brexit. Paul Scheffer, hoogleraar Europese studies in Tilburg en aan de UvA, en Mathijs Schiffers, Londen-correspondent voor Het Financieele Dagblad, praten over de mogelijke uittreding van Groot-Brittannië uit de Europese Unie. Op 23 juni stemt het Britse volk hierover in een referendum.
Het weer kan niet Engelser: regen klettert op het dak van de E-hal op het Roeterseiland. In die setting hadden Paul Scheffer en Mathijs Schiffers het over het Britse referendum. Schiffers is net komen invliegen vanuit Londen. ‘De sfeer is gespannen in Groot-Brittannië,’ zegt hij. ‘Brexit speelt niet alleen in de politiek, maar overal. Op bierviltjes in de kroegen staat “Vote Leave” of “You don’t have to be pissed to vote for Brexit, but it helps”.’
Anti-continentaal
Scheffer wil ten eerste kwijt dat hij wel degelijk het nut inziet van referenda. ‘Misschien was het niet de beste optie bij het Oekraïneverdrag, maar het is een goed instrument om serieuze vragen te stellen aan het volk.’ Hij begrijpt vanuit historisch oogpunt wel hoe dit referendum heeft kunnen ontstaan. ‘Groot-Brittannië voelde zich nooit echt onderdeel van het Europese continent. Het was altijd al huiverig om mee te doen aan de gedeelde munt en grenzen. Bovendien is de Europese Unie de afgelopen jaren enorm veranderd: de landen zijn politiek naar elkaar toe gegroeid. Dit tot ongenoegen van de Britten, want in hoeverre kunnen 28 landen en 500 miljoen mensen een echte democratie zijn?’
De twee belangrijkste argumenten die door de voor- en tegenstanders van een Brexit worden gebruikt komen al snel op tafel: het immigrantenprobleem en de economie. Alles komt aan bod, van de zwakke euro en de handel met Europa tot het beleid met betrekking tot vluchtelingen, immigranten en landsgrenzen. De peilingen laten nog geen duidelijke richting zien, dus de uitslag van 23 juni blijft spannend.
Domino-effect
Stiekem hoopt Schiffers op een Brexit. ‘Ik versla als journalist genoeg non-issues. Nu zou ik wel graag willen schrijven over een dramatisch historisch moment. Bovendien is het een wake up-call voor Europa.’ Dat de EU wakker geschud moet worden, daar is Scheffer het mee eens. ‘Maar een Brexit zou een vreselijke ramp zijn met enorme consequenties. Bijvoorbeeld dat Nederland binnen vijf jaar ook de EU verlaat.’ Hetzelfde geldt volgens Scheffer voor landen als Denemarken, Zweden en Oostenrijk: het gevreesde domino-effect.
Dan wil het publiek natuurlijk weten wat de sprekers voorspellen: ‘Leave’ of ‘Remain’? Schiffers doet geen voorspellingen meer, omdat hij als journalist niet bevooroordeeld wil zijn. Scheffer durft het wel aan: ‘Ik denk dat bij de meeste stemmers de onvoorspelbare economische gevolgen in het achterhoofd zitten. En de Schotten lukte het zelfs met jaren van voorbereiding niet zelfstandig te worden. Dus ik denk dat met een stemming van 51 procent een Brexit van tafel wordt geschoven.’
