Anita Abaisa – Praten tegen de pijn
In 2016 keken HvA en UvA vooruit, maar welke visionairs zagen echt voorbij de waan van de dag? Folia lauwert aan het eind van 2016 wederom tien helden. Vandaag nummer 1: HvA-student toegepaste psychologie Anita Abaisa.
‘Racisme doet gewoon pijn. Klaar.’ HvA-student toegepaste psychologie Anita Abaisa (35) zegt waar het op staat, en het is hoognodig. Toen voorzitter van de UvA-diversiteitscommissie Gloria Wekker stelde dat er meer gedaan moest worden om donkere studenten een kans te geven om te studeren, werd ze op GeenStijl voor debiel uitgemaakt; bij de intocht van Sinterklaas werden zo’n tweehonderd anti-zwartepietactivisten opgepakt. Hun voorman werd uit een politiebusje gesleurd en door een agent in zijn gezicht gestompt. Kersverse politica Sylvana Simons kreeg politiebeveiliging nadat ze op televisie het racisme in de Nederlandse samenleving aan de kaak stelde.
Het weerhoudt Abaisa er niet van om het voor de donkere Nederlandse vrouw op te nemen. ‘Ik hoorde laatst een man tegen zijn dochtertje over mij zeggen: “Kijk, daar loopt iemand met een poepkleur.” Het gevoel dat ik daarvan krijg, liegt niet tegen me, dat gevoel iis er.’ Zelfs op de progressieve UvA klonken in het debat rond de Commissie Diversiteit glasharde uitspraken. De HvA, op zich een voorbeeldige smeltkroes, richtte een platform op om meer inclusie te waarborgen. Discriminatie gebeurt, maar witte mensen hebben dat niet altijd in de gaten. Westerse collega’s – Abaisa werkt naast haar studie als loopbaanbegeleider bij Eneco – vroegen haar weleens waar ze het over had, als ze discriminatie in haar omgeving benoemde. Ze voelde zich onbegrepen. ‘Als je het nooit hebt meegemaakt, heb je ook geen idee waar het over gaat. Als je het wel meemaakt, wil je even je gevoel toetsen, omdat je je heel eenzaam kunt voelen.’
Abaisa zegt dat ze de Facebookgroep ‘Black Ladies Talk’ uit nieuwsgierigheid oprichtte, om te zien hoe andere donkere vrouwen in Nederland met deze problemen omgingen. In de Facebookgroep merkte ze dat daar behoefte aan was; in een jaar tijd sloten zich tienduizend leden aan.
Iedere dag plaatst ze een ochtendgroet op de pagina van Black Ladies Talk, waarin ze de groepsleden uitnodigt om weer met elkaar in gesprek te gaan. Ze wil een positieve beweging starten, schrijft ze. In een jaar dat internettrollen elkaar bestoken met racistische grappen willen donkere vrouwen soms het liefst offline gaan, maar Abaisa creëerde een veilige haven waar juist die vrouwen hun hart kunnen uitstorten.
‘Ook al leven we in een samenleving die zogezegd multicultureel en divers is, ook al volg ik de regels en ben ik geïntegreerd, at the end of the day ben ik gewoon niet blank en word ik niet hetzelfde behandeld,’ zegt ze. Voor de studentes van Antilliaanse, Arubaanse, Surinaamse en Afrikaanse komaf aan de Hogeschool van Amsterdam kwam de Facebookgroep als geroepen. Want ook hier wordt gestereotypeerd, leerde Abaisa uit gesprekken op Black Ladies Talk. Zoals bij een donkere student die het advies kreeg om met haar studie te stoppen, terwijl ze maar één studiepunt te kort kwam en het jaar daarna het vak gewoon nog een keer kon doen. Een andere docent oordeelde dat ze prima naar het volgende jaar kon. Een kwestie van vooroordelen, denkt Abaisa.
Uit handen van minister Jet Bussemaker van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap kreeg ze dit jaar een Echo-Award, de landelijke prijs voor studenten die een positieve bijdrage leveren aan de multiculturele samenleving. Abaisa’s energie en authenticiteit zijn aanstekelijk, en inspireren overal waar ze verschijnt – de jury roemde haar erom.
Ook offline brengt Abaisa inmiddels vrouwen bij elkaar. Ze organiseert ‘tea and talks’-bijeenkomsten en deze herfst vond het eerste Black Ladies Talkcongres plaats in het Bijlmerparktheater. Lifestylejournalist Janice Deul schreef in een column op OneWorld dat ze nooit gedemonstreerd had, tot ze Abaisa leerde kennen. Deul liep afgelopen lente mee in de door Abaisa georganiseerde Black sisterhood march. Honderdvijftig Afro-Nederlandse vrouwen, gekleed in het zwart met op het hoofd een geknoopte kleurige Afrikaanse doek, wilden laten zien dat ze meer zijn dan de seksistische beelden die in films en videoclips over ze verspreid worden. Tijdens de demonstratie viel geen onvertogen woord. ‘Het kan dus wel in ons landje,’ schreef Deul. Allemaal te danken aan het aanstekelijk enthousiasme van Anita Abaisa.
