‘Als je structureel te veel uitgeeft kun je nu niet meer achteroverleunen. Dan moet je simpelweg je uitgaven verminderen.’ Minister van Financiën Jan Kees de Jager hield vanmiddag een duidelijk betoog voor verregaande bezuinigingen. Tijdens zijn gastcollege op de Faculteit Economie en Bedrijfskunde hamerde De Jager op het belang van het snijden in de overheidsuitgaven.
De structurele krimp sinds de crisis van 2008 zorgt er volgens hem voor dat we geen andere keus hebben. Op de actuele situatie over het inperken van de soevereiniteit van Griekenland wilde De Jager niet ingaan.
Crisismanagement
‘In eerste instantie hadden we slechts te maken met een vertrouwenscrisis van de banken. Maar op dit moment is de situatie nog ernstiger: ook soevereine landen kampen nu met een vertrouwensprobleem.’ Dat betekent volgens De Jager dat de traditionele manier van crisismanagement, zoals een Keynesiaanse stimulering van de markt, niet zal werken. ‘Ook landen worden niet meer vertrouwd, dus ook hun wordt geen geld meer geleend. Extra uitgaven werken in dit geval dus niet.’
Voor de komende tijd moet ook Nederland volgens De Jager dan ook alle mogelijke moeite doen de financiën op orde te brengen. ‘Op dit moment zitten we in het middelste regionen van de Europese ranglijst wat betreft ons overheidstekort. Dat is niet iets om trots op te zijn.’
Over mogelijke hervormingen op de belastingmarkt met de invoering van de zogenaamde ‘vlaktaks’, zoals onlangs in de beleidsvisie van het CDA werd voorgesteld, wilde De Jager geen uitspraken doen. ‘Een dergelijke hervorming gaat alleen goed als je tegelijkertijd kunt snijden in bepaalde belastingen om de overgang soepel te laten verlopen. Die ruimte hebben we voorlopig niet.’
Hervormingen
In de economische unie die de Eurolanden vormden zat volgens De Jager vanaf het begin een fundamenteel gebrek. ‘Ook al waren er van meet af aan regels opgesteld waaraan landen zich dienden te houden, de middelen om die te handhaven ontbraken.’ Nu die maatregelen er wel komen moeten ze ook worden ingezet, om te zorgen dat Zuid-Europa ‘het Noorden gaat bijbenen’. Dat kunnen zij enkel door flink te snijden in hun budget. De stakingen die dat uitlokt, zoals vandaag in België, zijn volgens De Jager onvermijdelijk. Uiteindelijk zal ook in deze landen draagvlak voor de maatregelen ontstaan.
De mogelijkheid dat een referendum roet in het eten gooit bij de hervormingen in Griekenland, vond De Jager niet reëel. ‘Duidelijk is dat democratie een lastige factor vormt wanneer je zulke ambitieuze hervormingen moet doorvoeren. Maar het draagvlak ervoor kan wel degelijk ontstaan. Kijk maar naar het feit dat Margaret Thatcher werd herkozen, zelfs na de grondige bezuinigingen die zij had doorgevoerd.’
Op de vraag hoever Europa zal gaan om Griekenland te dwingen tot hervormingen wilde De Jager niet ingaan. ‘We staan klaar om ze te redden, maar wel slechts onder onze voorwaarden. Maar er is geen sprake van dat wij ze eruit duwen.’
Ook na afloop van het college wilde De Jager niet in gaan op de vanochtend geuite dreigement van Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble dat Griekenland meer toezicht moet toe laten om de extra steun te ontvangen. ‘Nederland heeft de soevereiniteit van landen altijd hoog in het vaandel staan. Verder wil ik nu geen commentaar geven.’
De structurele krimp sinds de crisis van 2008 zorgt er volgens hem voor dat we geen andere keus hebben. Op de actuele situatie over het inperken van de soevereiniteit van Griekenland wilde De Jager niet ingaan.
Crisismanagement
‘In eerste instantie hadden we slechts te maken met een vertrouwenscrisis van de banken. Maar op dit moment is de situatie nog ernstiger: ook soevereine landen kampen nu met een vertrouwensprobleem.’ Dat betekent volgens De Jager dat de traditionele manier van crisismanagement, zoals een Keynesiaanse stimulering van de markt, niet zal werken. ‘Ook landen worden niet meer vertrouwd, dus ook hun wordt geen geld meer geleend. Extra uitgaven werken in dit geval dus niet.’
Voor de komende tijd moet ook Nederland volgens De Jager dan ook alle mogelijke moeite doen de financiën op orde te brengen. ‘Op dit moment zitten we in het middelste regionen van de Europese ranglijst wat betreft ons overheidstekort. Dat is niet iets om trots op te zijn.’
Over mogelijke hervormingen op de belastingmarkt met de invoering van de zogenaamde ‘vlaktaks’, zoals onlangs in de beleidsvisie van het CDA werd voorgesteld, wilde De Jager geen uitspraken doen. ‘Een dergelijke hervorming gaat alleen goed als je tegelijkertijd kunt snijden in bepaalde belastingen om de overgang soepel te laten verlopen. Die ruimte hebben we voorlopig niet.’
Hervormingen
In de economische unie die de Eurolanden vormden zat volgens De Jager vanaf het begin een fundamenteel gebrek. ‘Ook al waren er van meet af aan regels opgesteld waaraan landen zich dienden te houden, de middelen om die te handhaven ontbraken.’ Nu die maatregelen er wel komen moeten ze ook worden ingezet, om te zorgen dat Zuid-Europa ‘het Noorden gaat bijbenen’. Dat kunnen zij enkel door flink te snijden in hun budget. De stakingen die dat uitlokt, zoals vandaag in België, zijn volgens De Jager onvermijdelijk. Uiteindelijk zal ook in deze landen draagvlak voor de maatregelen ontstaan.
De mogelijkheid dat een referendum roet in het eten gooit bij de hervormingen in Griekenland, vond De Jager niet reëel. ‘Duidelijk is dat democratie een lastige factor vormt wanneer je zulke ambitieuze hervormingen moet doorvoeren. Maar het draagvlak ervoor kan wel degelijk ontstaan. Kijk maar naar het feit dat Margaret Thatcher werd herkozen, zelfs na de grondige bezuinigingen die zij had doorgevoerd.’
Op de vraag hoever Europa zal gaan om Griekenland te dwingen tot hervormingen wilde De Jager niet ingaan. ‘We staan klaar om ze te redden, maar wel slechts onder onze voorwaarden. Maar er is geen sprake van dat wij ze eruit duwen.’
Ook na afloop van het college wilde De Jager niet in gaan op de vanochtend geuite dreigement van Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble dat Griekenland meer toezicht moet toe laten om de extra steun te ontvangen. ‘Nederland heeft de soevereiniteit van landen altijd hoog in het vaandel staan. Verder wil ik nu geen commentaar geven.’
