Wetenschappers leggen link met muziek in Rock ‘n’ Roll Academy
Met natuurkundepromovendus en bassist van X Raiders Jaco de Swart kun je in een break-out room gewoon over obscure metalbands converseren. Nu brengt hij de wereld van hardrock en wetenschap samen tijdens de Rock ‘n’ Roll Academy. ‘Ik zou echt geen academisch leven kunnen leiden zonder rock-'n-roll.’
Vanavond begint de driedelige collegeserie Rock ‘n Roll Academy van Jaco de Swart in het Hard Rock Amsterdam American Hotel. De Swart laat wetenschappers tijdens de colleges verschillende perspectieven en theorieën uit hun eigen vakgebied koppelen aan rockmuziek. Zo komen er wetenschappelijke vragen aan bod als: wat zegt een passie voor Metallica over iemands identiteit? En hoe kan een computer het succes van een (rock)nummer in de hitlijsten voorspellen? Deelnemers krijgen aldus een kijkje in de ‘intellectuele backstage’ van rockmuziek.
Ook De Swart zelf wil graag wat opsteken van de colleges, maar voor hem is de wereld van rock-'n-roll allesbehalve nieuw. Al jaren is hij bassist van glammetal-band de X Raiders, daarvoor bekend als de Rectum Raiders (wat vertaald naar het Nederlands ‘de endeldarm-aanvallers’ betekent). In het weekend staat hij normaal gesproken met blote bast en panterlegging een joelende menigte schreeuwend toe te zingen, om vervolgens op maandag weer verder te werken aan zijn promotieonderzoek naar donkere materie.
(Lees verder onder de video die we in 2017 maakten over Jaco)
Het vormt een groot maar eveneens onontbeerlijk contrast: ‘Ik zou echt geen academisch leven kunnen leiden zonder Rock ‘n’ Roll,’ stelt De Swart. Door corona werd echter de halve tour van de X Raiders geannuleerd. ‘Aan het begin van de coronatijd heb ik maar gewoon heel hard en veel muziek geluisterd, totdat mijn bovenburen naar beneden kwamen met het verzoek de muziek eindelijk eens uit te zetten. Maar nu mis ik het echt heel erg om mijn energie in een optreden kwijt te kunnen,’ zegt De Swart.
Voormalige metalheads die nu hoogleraar zijn
Wel boden de annuleringen ruimte voor de voorbereiding van Rock ‘n’ Roll Academy. De Swart legt uit hoe het project tot stand kwam: ‘Ik ken een aantal professoren die vroeger metalhead waren en die nu heel correct in overhemd door de gangen van de UvA wandelen. Vaak zijn ze ook nu nog enorm liefhebber van harde muziek, of doceren ze een onderwerp dat vrij dicht tegen de muziek aan zit.’ Toch viel het De Swart op dat deze onderzoekers niet veel praten over de connectie tussen wetenschap en hardrock, ondanks de vele overeenkomsten die volgens hem wel zichtbaar zijn. ‘Wetenschappers gaan bijvoorbeeld vaak net als rock-'n-rollers tegen bepaalde denkbeelden en conventies in. Soms zelfs eveneens op grootse en extravagante wijze. De hoogste tijd dus om de connectie tussen de twee werelden bespreekbaar te maken,’ aldus De Swart.
Zijn plan leverde enkel positieve reacties op. Collega’s waarderen De Swart, naast zijn academische capaciteiten, immers ook om het feit dat ze met hem ook gewoon over obscure Noorse blackmetalbands kunnen uitweiden: wel zo prettig in een break-out room of bij de koffiemachine. ‘Het komt niet zo vaak voor dat ik met mijn collega’s de nieuwe release van Darkthrone kan bespreken,’ zegt een collega van De Swart.
Satanische symbolen in de popmuziek
Uiteindelijk zullen de aankomende maanden muziekwetenschapper John Ashley Burgoyne, ruimtewetenschapper Richard Moissl en filosoof Thomas Nys spreken tijdens Rock ‘n’ Roll Academy. Hun colleges gaan over respectievelijk: de wijze waarop een computer met gebruik van een algoritme een hitnotering kan voorspellen, hoe ruimteonderzoek veel beïnvloed wordt door heavy metal en wat het luisteren naar hardrock-muziek van bijvoorbeeld Metallica zegt over iemand zijn identiteit in deze maatschappij.
De Swart zou in de toekomst absoluut nog een vervolg willen geven aan de Academy van dit jaar. ‘Er is een esotericus aan de UvA die onderzoek doet naar hoe bijvoorbeeld satanische symbolen terugkomen in moderne popmuziek en metal. Hem zou ik heel graag nog een keer willen laten spreken.’ Ook vertelt De Swart dat hij de gitarist van Epica, een populaire Nederlandse gothic-metal band, gevraagd heeft om te komen oreren in het voormalige American Hotel, omdat hij muziek maakt over natuurkundige verschijnselen. Helaas zit de gitarist dit jaar op Sicilië. In ieder geval is er voor de Swart nog genoeg ruimte om de science of Rock ‘n’ Roll in post-corona tijden nog meer te ontrafelen.
Programma Rock ‘n’ Roll Academy
8 oktober (vandaag): Computing the Perfect (Rock) Song met John Ashley Burgoyne
12 november: Heavy Metal in Outer Space met Richard Moissl
10 december: The Philosphy of Metallica met Thomas Nys
