Nederland kan in Brussel best meer ruimte en tijd vragen om haar begrotingstekort op orde te krijgen. Die boodschap bepleitte fractievoorzitter van GroenLinks Jolande Sap vanmiddag tijdens Room for Discussion. Sap ging tijdens dat gesprek in op de positie van GroenLinks en de volgens haar noodzakelijke maatregelen om de overheidsfinanciën op orde te brengen.
Stevige borrel
Sap erkende in het begin van het gesprek de ‘knauw in populariteit’ die GroenLinks sinds haar aantreden heeft opgelopen. Het opvolgen van Femke Halsema was een stevige klus. ‘Zeker omdat vrijwel direct de hele kwestie rondom Kunduz volgde. Maar dat was tevens een mooie kans om te laten zien dat de partij besluitvaardig is en verantwoordelijkheid durft te dragen.’ Halsema belt ze inmiddels niet meer om advies te vragen. ‘Maar af en toe drinken we samen nog wel een stevige borrel.’
Wat betreft de Eurocrisis benadrukte Sap dat wat haar betreft de politiek nu aan zet is. ‘De hoofdoorzaak van de crisis was de groeiende ongelijkheid tussen Noord- en Zuid-Europa. Een beter geïntegreerd politiek beleid binnen Europa is daarom de eerste stap.’ Tevens roemde Sap de rol die de Europese Centrale Bank in het beteugelen van de crisis heeft gespeeld. De begrotingsregels zijn voor haar echter niet heilig.
‘De situatie op onze woningmarkt maakt dat we een uitzondering zijn binnen Europa. Daarom kunnen we zeker in Brussel om wat extra ruimte vragen.’ Het verwijt dat Nederland niet geloofwaardig overkomt als zij zelf de regels overtreedt verwierp Sap. ‘De houding van Rutte lijkt politiek misschien stoer, maar perkt de ruimte die mogelijk is onnodig in. Als we in Brussel aankomen met een stevige hervorming van onze woning- en energiemarkt krijgen we die ruimte gegarandeerd.’
Hervormen
In plaats van de bezuinigingen waarover momenteel in het Catshuis wordt onderhandeld, pleitte Sap daarom voor hervormingen. Als belangrijkste hervorming noemde zij die van de energiemarkt. Met name het afbouwen van de korting op energiebelasting die grootverbruikers nu nog ontvangen noemde zij essentieel. ‘Er is een belangrijk verband tussen het feit dat Nederland nog sterk afhankelijk is van olie en de constatering dat wij in vergelijking extra hard getroffen zijn door de recessie. Die achterstand komt voor het grootste gedeelte door de Haagse politiek. We moeten af van het idee dat milieubeleid alleen maar geld kost: het kan er juist voor zorgen dat we weer voorop gaan lopen.’
Ook de arbeidsmarkt en de woningmarkt moeten volgens Sap grondig hervormt worden. Zo pleitte zij voor het inkorten van de WW, het afschaffen van de ontslagvergoeding en het verhogen van de pensioenleeftijd. De hypotheekrenteaftrek moet volgens haar helemaal afgebouwd worden. ‘Het effect daarvan is geweest dat de prijzen ontzettend zijn opgedreven. Dat vergroot bovendien de verschillen tussen jong en oud en maakt dat starters er niet meer tussen komen.’
Sap sprak de vrees uit dat het Catshuisoverleg alleen tot ‘broddelwerk’ en ‘bezuinigen met de kaasschaaf’ zal leiden. Toch sprak ze de hoop uit dat de crisis toch tot duurzame hervormingen zal leiden. Bijvoorbeeld door het invoeren van heffingen op vliegen en vlees. ‘Ik hoop op wat ambitie in het kabinet. Niet alleen om economisch goed te scoren, maar ook om het milieu duurzaam te helpen.’