Wat zijn de politieke plannen voor Amsterdamse studenten? De verkiezingsprogramma’s doorgespit

Zo wil GroenLinks dat bewoners uit de wijk voorrang krijgen bij nieuwbouw, zodat jongeren kunnen blijven wonen in de wijk waar ze zijn opgegroeid. Daarnaast zou bij de verhuur van kamers de maximale huur door middel van een puntensysteem moeten worden vastgelegd. Een andere oplossing voor het woningtekort ziet de partij bij ‘ruim wonende Amsterdammers’: die zouden best tijdelijk een kamer kunnen verhuren aan een jongere die snel woonruimte nodig heeft.

De PvdA wil 20 procent van de nieuwbouwwoningen in de stad reserveren voor jongeren onder de 28 jaar. Ook wil de partij dat corporaties betaalbare studio’s met een maximum van 600 euro per maand en kamers met een maximum van 400 euro per maand bouwen voor jongeren en studenten. Sociale veiligheid moet daarbij gegarandeerd worden. Ook wil de PvdA ‘sociale koopwoningen’ introduceren in de stad, die maximaal 250.000 euro mogen kosten. De partij vindt tot slot dat studenten verpleegkunde voorrang zouden moeten krijgen op een woning in de stad.

Jongeren hebben het extra zwaar gehad de afgelopen jaren, signaleert DENK en dus heeft de partij in haar verkiezingsprogramma een speciale paragraaf met een Masterplan Youth First opgesteld. Daarin staat bijvoorbeeld dat 25 procent van de sociale huurwoningen, nieuw en bestaand, gereserveerd moeten worden voor Amsterdamse jongeren. Daarnaast wil de partij, net als de PvdA, sociale koopwoningen vanaf 150.000 euro beschikbaar stellen voor jongeren en starters. Een verhuurder mag volgens DENK maximaal drie kamers verhuren als kamer, om zo studenten beter te beschermen. De partij wil tot slot discriminatie van internationale studenten tegengaan op de huizen- en kamermarkt, al blijft in het midden op welke manier.

D66 gaat iets hoger zitten dan de PvdA en DENK: de partij wil dat 30 procent van de nieuwe woningen in het sociale segment geoormerkt worden voor jongeren en studenten. Van de koopwoningen in het middensegment moet 30 procent goedkoper zijn dan 355.000 euro. Bovendien zouden woonruimte boven winkels volgens de partij ook best kunnen dienen als studentenwoningen, net als leegstaande kantoor- en winkelpanden.  

Bij dat idee sluiten de VVD, ChristenUnie en BIJ1 zich aan. De liberalen willen een bepaalde subsidieregeling die wonen boven winkels en bedrijven mogelijk maakt, verruimen. De christelijke partij en BIJ1 willen mogelijk maken dat leegstaande gebouwen door studenten kunnen worden gebruikt. Daarnaast vinden de VVD en CU dat er meer studentenwoningen en -complexen zouden moeten worden bijgebouwd. De bestaande beperkingen rondom woningdelen (zoals quota) moeten weer worden afgeschaft, menen beide partijen.

Volt gaat nog een stap verder: die wil kijken of er in de toekomst gloednieuwe campussen kunnen worden bijgebouwd. Waar precies laat de partij in het midden. De Democratische Socialisten Amsterdam wil minimaal 1500 studentenhuizen bijbouwen en daarnaast dat bij bestaande studentenwoningen worden gecontroleerd of ze betaalbaar zijn. De partij steunt bovendien kraakacties die leiden tot meer woonruimte voor jongeren. Ook GroenLinks, LEF, de SP en BIJ1 zijn tegen een kraakverbod, alleen de VVD is voor.  

De SP wil jaarlijks 5000 nieuwbouwhuizen toewijzen aan Amsterdammers. Daar verstaan ze mensen onder die hier al minstens drie jaar wonen of jongeren die een studie volgen aan een Amsterdamse instelling. Bovendien wil de partij 10.000 nieuwe woningen bijbouwen voor jongeren en studenten: in de woontorens op Zeeburgereiland moet permanente huisvesting komen, en tijdelijke plekken in de Riekerhaven in Nieuw-West.

De ‘containerhokken’ waarin studenten nu wonen zijn jongerenpartij LEF – Voor de Nieuwe Generatie een doorn in het oog: er moet betere studentenhuisvesting komen. De partij profileert zich met een flitsend, overzichtelijk verkiezingsprogramma dat puntsgewijs is opgesteld. Ook zou de kamerverhuur centraal geregeld moeten worden en mag er volgens de partij geen winst op worden gemaakt. Samenwonen en woningdelen zou makkelijker moeten worden gemaakt, maar hoe dat gefaciliteerd moet worden, is niet duidelijk.

Mentale gezondheid

Mentale gezondheid van jongeren is een onderwerp dat al langer op de agenda van universiteiten en politici staat. Bijna 14 procent van de jongeren tussen de 18 en 25 jaar was in 2020 'psychisch ongezond', concludeerde het CBS. De coronacrisis heeft het probleem nog urgenter gemaakt. Wat zijn politici van plan eraan te doen?

De stap naar hulp is voor veel studenten nog groot, schrijft de VVD in haar verkiezingsprogramma. De partij wil dat de gemeente een coördinerende rol pakt en universiteiten, GGD, GGZ, (studenten)organisaties en sportverenigingen samenbrengt om deze stap te verkleinen. Een actieplan om eenzaamheid te verminderen zou (internationale) studenten helpen, denkt D66. Daarnaast moet de sociaalpsychologische hulp aan Amsterdamse jongeren en studenten uitgebreid worden, al zegt de partij niet precies op welke manier.

Jongerenpartij LEF wil daarentegen ook preventief te werk gaan. Minder cijfercompetitie en meer aandacht voor Bildung zou er voor moeten zorgen dat jongeren minder last heb van prestatiedruk. Dokters zouden standaard moeten vragen naar eenzaamheid, vindt de partij. Vouchers voor een coach of psycholoog zouden jongeren en studenten ook kunnen helpen. En tot slot: minder schermtijd en meer tijd tussen de lakens is volgens de partij beter voor de gezondheid.

BIJ1 wil dat er in het hele onderwijs een schoolpsycholoog komt voor leerlingen en studenten met behoefte aan ondersteuning. De UvA heeft deze ondersteuning al: studenten kunnen hier terecht. De ChristenUnie vindt het de taak van de gemeente om in te zetten op preventie van zowel lichamelijke als psychische klachten van scholieren en studenten. Campagnes om negatieve gezondheidseffecten van ‘genotmiddelen’ te voorkomen moeten bijdragen aan de gezondheid van de jongeren.

Studieplekken

Ergens rustig blokken voor je tentamens kan nogal eens lastig zijn op de universiteit: er heerst een bijna chronisch gebrek aan studieplekken in Amsterdam. LEF wil er wat aan doen, al houdt de partij het kort en bondig in het verkiezingsprogramma: Alle jongeren ruimte om te studeren, #studiezalen. Hoe deze gecreëerd zouden moeten worden, vermeldt de partij niet.

Daar lijkt D66 beter over te hebben nagedacht. Ook deze partij constateert dat er te weinig studieplekken zijn en dat corona de zaak er niet beter op heeft gemaakt. De oplossing ligt volgens D66 in het gebruik van leegstaande kantoorpanden, die omgetoverd zouden kunnen worden tot (tijdelijke) studiezalen. De PvdA houdt het wat algemener: er moet geïnvesteerd worden in voldoende studieruimtes, die ook in het weekend beschikbaar moeten zijn.

Overig

Tot slot hebben de politieke partijen ook nog andere ideeën voor studenten. Zo wil BIJ1 dat onderwijsinstellingen het Amsterdamse akkoord voor een ‘divers, inclusief en maatschappelijk betrokken hoger onderwijs’ te ondertekenen en het ook in de praktijk brengen. D66 wil een bestuurder aanstellen die een portefeuille studentenzaken heeft.

Volt heeft het plan om jaarlijks een wetenschapsfestival te organiseren, waarbij bezoekers op verschillende plekken in de stad terecht kunnen. DENK richt zich meer op sport en wil jaarlijks een voetbaltoernooi organiseren waarin jongeren uit verschillende buurten tegen elkaar spelen. Bij succes zou het toernooi ook met andere sporten kunnen worden uitgebreid, zodat het een vierjaarlijkse Amsterdamse Olympische Spelen zal worden.