Zes maanden je eigen mok mee naar de UvA: verkoop koffie is gedaald
Wie koffie wil halen op de UvA moet sinds september zijn eigen beker meenemen. Wennen studenten en medewerkers al aan het nieuwe beleid? ‘Ik drink gewoon minder koffie.’
‘Dit is hem,’ Liraysa Konijn (25), masterstudent Business Administration zet haar blauwe thermosbeker op tafel in de nieuwe Coffeestar op Roeterseilandcampus. Omdat alle wegwerpbekers van de UvA zijn verdwenen, schafte Konijn haar eigen beker aan om koffie te halen bij de koffieautomaten en koffiebars. ‘Deze beker houdt de koffie warm en lekt niet, in tegenstelling tot de zwarte, kunststof drinkbekers die de UvA in september uitdeelde.’
Door de nieuwe wetgeving zijn papieren wegwerpbekers in bedrijven, kantoren en instellingen in Nederland per 1 januari 2024 verboden. Afgelopen september stapte de UvA al af van wegwerpbekers bij koffieautomaten en koffiebars aan de UvA en bespaarde de universiteit de eerste drie maanden al ruim 870.000 wegwerpbekers. Daarmee liep de universiteit voor op de regelgeving van 1 januari 2024. De universiteit had namelijk vastgesteld dat koffieautomaten op de universiteit geen ‘to-go’-locaties waren, omdat de koffie ‘ter plaatse’, op het universiteitsterrein gedronken werd. De regelgeving voor het verbieden van het gratis verstrekken van plastic wegwerpbekers op ‘to-go’-locaties ging namelijk al op 1 juli 2023 van kracht.
Sinds 1 maart 2024 zijn ook harde wegwerpplastics bij de restaurants van de UvA en de HvA afgeschaft. Daarvoor in de plaats zijn bakjes, bekers en bestek van suikerriet gekomen. Smoothies en sappen die eerder in plastic bekers op ijs stonden worden nu geserveerd in karaffen waarvoor je je eigen beker mee moet nemen. Starbucks ice-coffee en sommige zuivelproducten die worden verpakt in hard plastic zijn verdwenen uit het assortiment.
In ruil daarvoor kwam het Bring Your Own (BYO)-beleid. Wie koffie wil halen op de UvA moet zelf een beker meenemen: de zwarte kunststof koffiebeker die de universiteit eenmalig uitdeelde of zelf een beker aanschaffen. Lukt dat niet, dan kan men bij de koffiebars een lichtgroene, herbruikbare kunststofbeker kopen voor één euro. Ter plaatse koffiedrinken bij de koffiebars kan nog steeds met het servies van de koffiebars.
Uit een enquête die de UvA blijkt dat begin oktober 2023 driekwart van de studenten een eigen beker meenam. Een rondgang van Folia over de Roeterseilandcampus en op Science Park eind februari geeft een ander beeld.
‘Het BYO-beleid is een goed initiatief, ik sta er echt achter, maar in de praktijk is het niet echt handig,’ zegt Ivar Frisch (26), student kunstmatige intelligentie en filosofie. ‘Veel studenten vergeten net als ik hun eigen beker mee te nemen. Dan ben je genoodzaakt keer op keer een herbruikbare beker te kopen, die je op den duur weer weggooit.’
Tussenoplossing
Bij de Coffeestar op Roeterseilandcampus neemt een kwart van de klanten een eigen beker mee, schat eigenaar Jan Willem Keus. Vijftien procent schaft een herbruikbare beker aan en het overgrote deel (zestig procent) gebruikt het servies van de Coffeestar.
Keus: ‘We hebben ervoor gekozen om servies te blijven gebruiken omdat de kunststof bekers ons product te kort doet. Melk en koffie hecht zich anders aan kunststof dan aan servies. Bovendien koelt de koffie sneller af in de bekers en zijn de kopjes niet geschikt voor de vaatwasser. Ze zijn te licht, waardoor ze door de hele vaatwasser gaan en ook lippenstift krijg je er niet af.’ Keus ziet de herbruikbare beker dus echt als tussenoplossing: ‘Uiteindelijk moet iedereen z’n eigen beker mee gaan nemen, zoals we nu al doen bij waterflessen.’
Daar lijkt nog niet iedereen klaar voor. ‘Ik heb mijn beker nooit opgehaald,’ bekent masterstudent Anthina Kotsires (24) die met medestudent Liraysa Konijn in de Coffeestar aan een presentatie werkt. Hoe ze dan nu koffie haalt? ‘Niet. Of ik ga naar de Lebkov of de Albert Heijn. Maar ik drink ook gewoon minder koffie.’
Dat zag ook HvA-student Aleyna Colak, die onderzocht hoe het BYO-beleid aansloeg in het Wibauthuis van de HvA. ‘Studenten vinden het vaak vervelend om een eigen beker mee te nemen, die past niet in hun tas en ook het schoonmaken in de wc vinden ze niet fijn.’ Dat beaamt Kotsires: ‘Bovendien hebben de toiletten vaak geen papieren handdoekjes meer, maar alleen handdrogers, dus afdrogen gaat ook niet meer.’
Minder koffie verkocht op de UvA
En dus wijken studenten vaker uit naar plekken op de campus waar ze nog wel koffie kunnen krijgen in een wegwerpbeker, zoals de Lebkov of de Albert Heijn, ziet ook Colak. Caissières bij de Albert Heijn beamen dat het drukker is geworden de afgelopen maanden bij de vestiging op de Sarphatistraat, maar dat dat ook kan komen door de nieuwe koffiemachine met havermelk en de verlaagde koffieprijzen.
Verkoop van koffie in automaten en koffiebars aan de UvA is sinds september flink gedaald. Afgelopen januari waren de cijfers voor het eerst ‘positiever’, dan in de maanden daarvoor schrijft Facility Services, die de koffie aan de UvA grotendeels verzorgt, maar het is afwachten of de stijgende trend aanhoudt. ‘Het doel van de wetgeving is dat we ons als individu duurzamer gaan gedragen. Een gedragsverandering, zoals je eigen beker meenemen heeft altijd tijd nodig. Met communicatiewetenschappen werken we aan projecten die bijdragen aan het daadwerkelijk meebrengen van je eigen beker.’
