De begrotingsplannen van de PvdA botsten niet met de regels uit Europa. Dat stelde Samsom vanmiddag tijdens Room for Discussion. Volgens Samsom beschouwen de partijen die het begrotingstekort koste wat kost op 3 procent willen brengen het pact als ‘een dom pact.’ ‘Wij steunen iedere letter in het stabiliteitspact. Dat pact zoekt juist een balans tussen het begrotingsevenwicht en groei. Het gaat niet om 3 procent: het gaat om een verstandige weg richting de 0 procent.’ Ook de 3,4 procent die de PvdA voorstelt ligt om die reden volgens Samsom in de lijn van het pact.
Gedegen onderbouwing
Ook het feit dat eurocommissaris Elli Rehn inmiddels heeft laten weten dat Nederland niet hoeft te rekenen op versoepeling van de regels, deed Samsom niet van positie veranderen. ‘We hebben als Nederland ook niet gevraagd om versoepeling. Als we met een gedegen onderbouwing waren gekomen hadden de zaken heel anders kunnen zijn.’ Samsom toonde zich blij met de overwinning van Hollande in Frankrijk en ziet daarin een ommekeer in Europa. ‘We moeten onszelf juist niet vastzetten in steeds kleinere overheden en begrotingen. Godzijdank keert men zich nu tegen die agenda. We lijken alleen maar bezig te zijn met tekortreductie. Wie heeft het nog over dynamiek brengen, over dingen creëren?’
Strategische zet?
De suggestie van enkele partijprominenten dat het een strategische zet was niet mee te doen met het akkoord deed Samsom af als nonsens. ‘Dit was een puur inhoudelijke beslissing. Als ik dit om strategische redenen had gedaan was ik geen knip voor de neus waard geweest.’ De hervorming van de woningmarkt noemde Samsom als een belangrijk punt in het akkoord waaraan niks wordt gedaan. ‘Men roept nu: eindelijk gebeurt er iets. Maar deze maatregelen doen niets aan de rente en gelden alleen voor de nieuwe hypotheken. Dit zet de markt alleen maar verder op slot.’
Ook de bezuinigingen in de zorg en de nullijn voor ambtenaren noemde Samsom als punten in het akkoord waarmee hij niet kon instemmen. Op de vraag of Samsom niet te verwijten valt dat hij niet aan tafel is gegaan om het akkoord aan te passen, antwoordde hij afwijzend. ‘Ik zat aan tafel. De 2 procent btw-verhoging wilde ik terugbrengen naar 1 procent, om het resterende bedrag bij de topinkomens te halen. Dat was al onbespreekbaar. Toen hield het op.’
Politieke midden
Op de vraag of de PvdA met de afwijzing van het akkoord afscheid heeft genomen van het midden antwoordde Samsom ontkennend. Volgens hem is het belangrijk onderscheid te maken tussen het politieke en het maatschappelijke midden. De PvdA staat wel degelijk nog steeds voor het maatschappelijke midden, het politieke midden is ondertussen alleen naar rechts opgeschoven. ‘Ik zit in het midden. Dat het daar voor de rest nogal leeg is, daar kan ik ook niks aan doen.’
Het progressieve deel van de samenleving contrasteerde de PvdA-leider in het gesprek met het behoudende deel. ‘Als ik hier rondkijk denk ik dat het grootste gedeelte aan de kant van de dynamiek en de progressie zit. Maar als ik naar het café hier op de hoek loop hoor ik een heel ander geluid. Daar heeft men het over de school van z’n kinderen, de zorg voor z’n vader en de veiligheid op straat. Daar wil men vooral behoud. Als brede volkspartij moeten we een brug tussen die twee kanten slaan.’
Links
Samsom ging in het gesprek uitgebreid in op de volgens hem doorgeschoten marktwerking in de zorg. Het grootste probleem is op dat gebied volgens hem dat ziekenhuizen op dit moment actief een markt gaan opzoeken. Mensen die al behandeld zijn door een huisarts krijgen daarom vaak nog een keer dezelfde behandeling in het ziekenhuis, wat de kosten enorm doet stijgen. Marktwerking moet volgens hem flink worden ingedamd.
De verzachtende maatregelen in het ‘Kunduz-akkoord’ zijn volgens Samsom niet voldoende om de kosten van de zorg voor de zwakkeren in de samenleving te ontlasten. ‘Wat dat betreft bepleiten wij een uitgesproken ruk naar links, en daar ben ik trots op.’ Het verwijt dat hij daarmee te veel richting de SP opschuift verwierp Samsom, met het argument dat er genoeg ‘rechtsere’ thema’s zijn waarmee de PvdA zich onderscheidt. Ook Europa noemde Samsom als belangrijk contrast met SP. ‘Ons geld wordt voor een groot deel verdiend in de haven van Rotterdam. Je bent een zotteklap als je met je rug naar Europa gaat staan, zoals de SP: dan sta je met je rug naar de mogelijkheden die die Europese samenwerking biedt.’
Houd de site in de gaten voor het interviewtje dat FoliaTV met Diederik Samsom maakte: lezersvragen die via Twitter zijn binnengekomen, waaronder een speciale van Jael Jablabla.