Met het aanbieden van het eerste exemplaar van de facsimile-uitgave van de Atlas der Neederlanden aan koning Willem-Alexander is vanmiddag de tentoonstelling ‘Atlas der Neederlanden. De dageraad van het koninkrijk’ officieel geopend.
De koning kreeg het eerste exemplaar uit handen van collegevoorzitter Louise Gunning en van Rob van Diessen van uitgeverij Asia Maior/Atlas Maior dat de atlas uitgeeft in samenwerking met de afdeling Bijzondere Collecties van de UvA. Het origineel van de atlas bevindt zich bij de Bijzondere Collecties en is de afgelopen jaren gerestaureerd en gedigitaliseerd om hem voor de toekomst te kunnen behouden. Om de atlas toch onder een breder publiek te kunnen brengen zijn er honderd facsimile-exemplaren van gemaakt, elk bestaande uit tien delen. Wie een facsimile-editie wil bemachtigen moet in de buidel tasten: de tiendelig editie kost bijna zevenduizend euro. Een van de tien delen is een door Jan Werner, conservator kaarten & atlassen van de UB, gemaakt boek over de atlas. Dit deel is ook los te koop. Werner trad de afgelopen jaren op als projectleider van het restauratie- en conserveringsproject, zijn laatste grote project voordat hij met pensioen gaat.
Werner vertelde tijdens de presentatie hoe bijzonder de uit 1813 stammende Atlas der Neederlanden eigenlijk wel is. ‘Want eigenlijk is het geen atlas. Hij is niet te vergelijken met de Atlas Blaeu of met onze tegenwoordige Bosatlas. De Atlas der Neederlanden is eigenlijk een ingebonden kaartenverzameling van meer dan zeshonderd kaarten: groot, klein, gevouwen, in stukken. Enfin, eigenlijk een allegaartje.’ Een dergelijke atlas is zeer zeldzaam omdat vergelijkbare atlassen als geheel in het verleden vaak verloren gingen. ‘Eén zeldzame kaart in een dergelijke atlas was vaak meer waard dan de atlas als geheel en dus werd die kaart er dan uitgehaald en los verkocht.’
Om de atlas te kunnen restaureren moesten de kaarten allemaal uit de atlas worden gehaald waardoor er een facsimile-editie van kon worden gemaakt en ook een tentoonstelling kon worden ingericht. Sommige kaarten in de originele atlas zijn volgens Werner zo zeldzaam dat het maar goed is dat er nu een facsimile-editie is. ‘Enkele originele kaarten zijn zo zeldzaam dat ze nooit meer uit atlas zouden mogen komen.’ Bij uitgeverij Athenaeum is gelijktijdig met de uitgave van de facsimile-editie en met de tentoonstelling ook het boek Wandelingen der Neederlanden verschenen, een boek met wandelingen aan de hand van kaarten uit de Atlas der Neederlanden, door Joyce Roodnat, Kester Freriks en Erik van Zuylen. Roodnat en Freriks maakten wandelingen door het Nederland van nu aan de hand van de kaarten van toen. Het geboortejaar van de atlas markeert precies het tweehonderdjarig bestaan van het Koninkrijk der Nederlanden, dat vanaf volgende maand uitgebreid zal worden herdacht en gevierd.
De koning kreeg het eerste exemplaar uit handen van collegevoorzitter Louise Gunning en van Rob van Diessen van uitgeverij Asia Maior/Atlas Maior dat de atlas uitgeeft in samenwerking met de afdeling Bijzondere Collecties van de UvA. Het origineel van de atlas bevindt zich bij de Bijzondere Collecties en is de afgelopen jaren gerestaureerd en gedigitaliseerd om hem voor de toekomst te kunnen behouden. Om de atlas toch onder een breder publiek te kunnen brengen zijn er honderd facsimile-exemplaren van gemaakt, elk bestaande uit tien delen. Wie een facsimile-editie wil bemachtigen moet in de buidel tasten: de tiendelig editie kost bijna zevenduizend euro. Een van de tien delen is een door Jan Werner, conservator kaarten & atlassen van de UB, gemaakt boek over de atlas. Dit deel is ook los te koop. Werner trad de afgelopen jaren op als projectleider van het restauratie- en conserveringsproject, zijn laatste grote project voordat hij met pensioen gaat.
Werner vertelde tijdens de presentatie hoe bijzonder de uit 1813 stammende Atlas der Neederlanden eigenlijk wel is. ‘Want eigenlijk is het geen atlas. Hij is niet te vergelijken met de Atlas Blaeu of met onze tegenwoordige Bosatlas. De Atlas der Neederlanden is eigenlijk een ingebonden kaartenverzameling van meer dan zeshonderd kaarten: groot, klein, gevouwen, in stukken. Enfin, eigenlijk een allegaartje.’ Een dergelijke atlas is zeer zeldzaam omdat vergelijkbare atlassen als geheel in het verleden vaak verloren gingen. ‘Eén zeldzame kaart in een dergelijke atlas was vaak meer waard dan de atlas als geheel en dus werd die kaart er dan uitgehaald en los verkocht.’
Om de atlas te kunnen restaureren moesten de kaarten allemaal uit de atlas worden gehaald waardoor er een facsimile-editie van kon worden gemaakt en ook een tentoonstelling kon worden ingericht. Sommige kaarten in de originele atlas zijn volgens Werner zo zeldzaam dat het maar goed is dat er nu een facsimile-editie is. ‘Enkele originele kaarten zijn zo zeldzaam dat ze nooit meer uit atlas zouden mogen komen.’ Bij uitgeverij Athenaeum is gelijktijdig met de uitgave van de facsimile-editie en met de tentoonstelling ook het boek Wandelingen der Neederlanden verschenen, een boek met wandelingen aan de hand van kaarten uit de Atlas der Neederlanden, door Joyce Roodnat, Kester Freriks en Erik van Zuylen. Roodnat en Freriks maakten wandelingen door het Nederland van nu aan de hand van de kaarten van toen. Het geboortejaar van de atlas markeert precies het tweehonderdjarig bestaan van het Koninkrijk der Nederlanden, dat vanaf volgende maand uitgebreid zal worden herdacht en gevierd.
