Er moet in het excellente hoger onderwijs meer ruimte komen voor persoonlijke ontwikkeling. Dat werd duidelijk op de Summit Excellentie die vandaag in de RAI plaatsvindt. Op de Summit werd een manifest voor excellentie gepresenteerd. Dat manifest legt vooral de nadruk op bildung in excellent onderwijs. Minister Jet Bussemaker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap nam het manifest vanochtend plechtig in ontvangst.
Een dunne scheidslijn
Het blijkt voor de verschillende sprekers deze ochtend lastig om te verwoorden wat excellentie is. De beschrijvingen variëren van ‘buiten de lijntjes kleuren’, tot ‘het beste uit jezelf halen’ of ‘een avontuur aangaan met jezelf’. De meeste gasten komen dan ook niet veel verder dan een koppeling van het bildungsideaal aan goede prestaties. Maar die goede prestaties zijn dan weer erg moeilijk te toetsen, zo blijkt uit een discussie met excellente studenten.
Het Excellentiemanifest, dat de toekomst van excellentie in het hoger onderwijs zou moeten vormgeven, lijkt ook gebaseerd op het bildungsdenken met speerpunten als ‘Leren is een persoonlijke reis’, ‘Sta op in de samenleving’ en ‘Talentontwikkeling begint bij de docent’. De scheidslijn tussen uitspraken over het doel van excellentieprogramma’s en het doel van het hoger onderwijs in zijn geheel, blijkt erg dun te zijn.
Dat beseft ook minister Bussemaker wanneer zij het manifest in ontvangst neemt. Zij waarschuwt in navolging van de Amerikaan William Deresiewicz voor career zombies. Dat zijn studenten die excellente studietrajecten volgen en vervolgens goede banen krijgen zonder te weten wat ze eigenlijk willen doen. De minister hoopt vooral dat er in het hoger onderwijs meer ruimte komt om creativiteit te ontwikkelen en tegendenken te stimuleren. ‘Niet iedereen moet hetzelfde pad aflopen. Er moet ruimte komen voor eigen uitdagingen en flexibiliteit voor studenten. Dat moet centraal staan in onze strategische agenda voor het hoger onderwijs en voor eventuele nieuwe excellentieprogramma’s.’
Sirius Programma
De Summit Excellentie markeert het einde van de eerste subsidieronde voor excellentietrajecten. Tijdens de regeerperiode van het kabinet Balkenende-IV werd 45 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de ontwikkeling van excellentietrajecten in het hoger onderwijs. Daaruit werd het Sirius Programma geboren. Dat landelijke subsidieprogramma moest universiteiten en hogescholen in staat stellen om te experimenteren met excellentie. Dit jaar stopt het subsidieprogramma. HvA-rector Huib de Jong blikte in zijn openingstoespraak terug op die vijf jaar. ‘Het is een afscheidsfeest, van iets waar we geen afscheid van willen nemen.'
Het volledige Excellentiemanifest is hier te lezen.
Een dunne scheidslijn
Het blijkt voor de verschillende sprekers deze ochtend lastig om te verwoorden wat excellentie is. De beschrijvingen variëren van ‘buiten de lijntjes kleuren’, tot ‘het beste uit jezelf halen’ of ‘een avontuur aangaan met jezelf’. De meeste gasten komen dan ook niet veel verder dan een koppeling van het bildungsideaal aan goede prestaties. Maar die goede prestaties zijn dan weer erg moeilijk te toetsen, zo blijkt uit een discussie met excellente studenten.
Het Excellentiemanifest, dat de toekomst van excellentie in het hoger onderwijs zou moeten vormgeven, lijkt ook gebaseerd op het bildungsdenken met speerpunten als ‘Leren is een persoonlijke reis’, ‘Sta op in de samenleving’ en ‘Talentontwikkeling begint bij de docent’. De scheidslijn tussen uitspraken over het doel van excellentieprogramma’s en het doel van het hoger onderwijs in zijn geheel, blijkt erg dun te zijn.
Dat beseft ook minister Bussemaker wanneer zij het manifest in ontvangst neemt. Zij waarschuwt in navolging van de Amerikaan William Deresiewicz voor career zombies. Dat zijn studenten die excellente studietrajecten volgen en vervolgens goede banen krijgen zonder te weten wat ze eigenlijk willen doen. De minister hoopt vooral dat er in het hoger onderwijs meer ruimte komt om creativiteit te ontwikkelen en tegendenken te stimuleren. ‘Niet iedereen moet hetzelfde pad aflopen. Er moet ruimte komen voor eigen uitdagingen en flexibiliteit voor studenten. Dat moet centraal staan in onze strategische agenda voor het hoger onderwijs en voor eventuele nieuwe excellentieprogramma’s.’
Sirius Programma
De Summit Excellentie markeert het einde van de eerste subsidieronde voor excellentietrajecten. Tijdens de regeerperiode van het kabinet Balkenende-IV werd 45 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de ontwikkeling van excellentietrajecten in het hoger onderwijs. Daaruit werd het Sirius Programma geboren. Dat landelijke subsidieprogramma moest universiteiten en hogescholen in staat stellen om te experimenteren met excellentie. Dit jaar stopt het subsidieprogramma. HvA-rector Huib de Jong blikte in zijn openingstoespraak terug op die vijf jaar. ‘Het is een afscheidsfeest, van iets waar we geen afscheid van willen nemen.'
Het volledige Excellentiemanifest is hier te lezen.
