Een weekend zonder iPhone, zonder internet: voor velen is het ondenkbaar. In de studieregiepuntenweek trok een groep van vijftig studenten Communication & Multimedia Design (CMD) zich een weekend terug in de natuur voor spelletjes, wandelingen en ‘reconnecten’.
‘Sinds het weekend heb ik niet meer altijd muziek aan,’ zegt Soraya (20). Ze zit in een kring van studenten in Crea, die reflecteren op hun reis, nu drie weken geleden. ‘In het begin wel ongemakkelijk: als je bij een bushalte staat zonder koptelefoon, kunnen vreemden je ineens iets vragen.’
Op 6 maart zetten zo’n vijftig studenten CMD hun telefoons uit en stapten, onder begeleiding van docenten Marie Meeusen en Orfee Melsen, in de bus naar een jeugdherberg in de Duitse Eiffel. ‘Het voelde als op vakantie gaan,’ zegt Niels (17). ‘Al in de bus moesten de telefoons die niet thuisgelaten waren uit worden gezet. Als je ‘m dan nog verstopt heb je alleen jezelf ermee; en daarbij was er daar toch geen 3G. We hebben een weekend lang gewandeld, spelletjes gespeeld, gekookt. Er was vaak geen programma. ’s Avonds was er disco-nect: we mochten zelf invullen wat we gingen doen. Toen hebben we bijvoorbeeld beer-pong gespeeld en aan het kampvuur gezeten.’
Offline, onlife noemen docenten Marie Meeusen en Orfee Melsen het project, dat zij jaarlijks organiseren voor studenten. Waar vorige edities elke student gedurende een week na een dagje ‘offline’ weer naar huis ging, werd nu besloten tot een weekend weg, kort maar intens. ‘Als je alleen overdag offline gaat krijg je de volgende ochtend een biechtuurtje; dat mensen toegeven dat ze ’s avonds toch even porno hebben gekeken.’ In het Duitse heuvelgebied organiseerden ze lange wandelingen, workshops met Socratische gesprekken, de studenten moesten in groepjes zelf een bijdrage aan het weekend leveren - en natuurlijk corvee doen - teneinde een studieregiepunt (SRP), de vrije invulling van een gedeelte van de studie CMD, te verdienen.
Het weekend is een extra bijzondere ervaring voor studenten CMD, die immers worden opgeleid tot ontwerpers van apps en andere online media-uitingen. Is het niet ironisch dat deze studenten leren hoe verslavend apps zijn, en de meerwaarde moeten leren zien van offline leven? Florence (18): ‘Het is juist goed om beide kanten te kennen. Het is je eigen keuze of je online wil leven of niet, of je meegezogen wil worden in bijvoorbeeld een app.’ Het was wel makkelijker om alle beeldschermen op te geven in de natuur, met elke dag nieuwe impulsen, geeft ze toe. ‘Thuis had ik waarschijnlijk niet gekund. We zaten daar toch allemaal in hetzelfde schuitje.’
‘We hebben bewust veel tijd vrij gegeven, om verveling te creëren, ’ legt docent Orfee uit, ‘zodat de studenten zelf dingen gingen verzinnen, en de offline-ervaring beleefden. We hadden maar weinig criteria voor het cijfer, maar er zijn wel studenten afgevallen, die in het aanlooptraject naar het weekend al weinig inzet toonden.’ Zo ontstond er een actief systeem van ‘binnenpost’, met briefjes die in een waterkan die Marie tot brievenbus had omgedoopt. ‘De groep zorgde voor elkaar, en zette zich heel actief in, zegt Marie. ‘In een schoolse situatie móet je veel, dit vroeg om eigen initiatieven. Veel van deze studenten krijgen thuis hun bord eten, in de klas planners en voorgekauwde lesstof. Ik wil iets doen aan die consumerende houding, in de hele HvA. Te beginnen met dit soort oefeningen in creativiteit.’
Bij de evaluatie, onder de zeer kundige leiding van ouderejaarsstudenten Sean Hangel en Mark Apon, komen de verhalen van en na het weekend boven. Sean fietst sinds enige tijd niet meer lángs het Oosterpark, vertelt hij, maar er doorheen; Gareth werd door de gitaarmuziek aan het kampvuur geïnspireerd om zelf zijn gitaar na jaren weer op te pakken; een andere student is minder foto’s gaan nemen. ‘Op het weekend merkte je dat mensen minder gêne hadden, omdat ze niet de hele tijd op de foto gezet konden worden.’
‘Toen ik thuis kwam, had ik het gevoel dat ik heel veel in moest halen, niet up to date was met de wereld,’ zegt een student. ‘Maar toen ik mijn duizend nieuwe Whatsapps begon te lezen, vond ik het toch weinig toevoegen aan mijn leven. Ik ben meteen gestopt.’ ‘Na dit weekend vraag ik vaker door, na “hoe gaat het – goed”,’ zegt een ander. ‘Op het weekend gaf het een fijn gevoel om over echtere dingen te praten, en elkaar adviezen te geven.’
Het ligt uiteindelijk niet aan de telefoons, maar aan de mensen die er verslaafd aan raken, vindt Anwar. Hij kan het weten: ‘in de Apple Store waar ik werk, zie ik mensen huilend binnenkomen omdat hun telefoon kapot is, en ze geen contact meer kunnen maken, of foto’s van hun koffie.’ Op het weekend, moet hij beamen, merkte ook hij dat de momenten dat hij gewoon wat dolde met groepsgenoten, hij het plezier van de momenten ‘sneller oppakte.’ Orfee: ‘Ik heb ook het gevoel dat het plezierniveau hoger lag. We hebben wel twintig keer Weerwolven gespeeld, dat is toch ongelooflijk?’
Foto’s werden er overigens wel gemaakt in de Eiffel, maar slechts met wegwerpcamera’s. De onder- en overbelichte, maar gezellige kiekjes liggen uitgestald in de zaal. Veelzeggend is de discussie over wat er met de foto’s moet gebeuren: is één fotoboek, in te zien op school, passend of gewoon zonde? ‘We moeten een poster ervan maken en die op een gang hangen,’ oppert iemand. ‘Dan sta je elke keer als je er langsloopt even stil om ernaar te kijken.’
Stilstaan en stilte zijn belangrijk, is één van de belangrijke conclusies, nadat is besloten de foto’s in elke geval digitaal aan iedereen op te sturen. ‘Ik ervaar stil zijn heel anders. Niet meer als awkward,’ zegt een jongen. Tegenover hem knikt één van zijn reisgenoten geestdriftig, maar dan wendt die zijn ogen af. Zijn hand glijdt naar zijn broekzak – en even wordt een scherm vol Whatsappberichten gecheckt.
‘Sinds het weekend heb ik niet meer altijd muziek aan,’ zegt Soraya (20). Ze zit in een kring van studenten in Crea, die reflecteren op hun reis, nu drie weken geleden. ‘In het begin wel ongemakkelijk: als je bij een bushalte staat zonder koptelefoon, kunnen vreemden je ineens iets vragen.’
Op 6 maart zetten zo’n vijftig studenten CMD hun telefoons uit en stapten, onder begeleiding van docenten Marie Meeusen en Orfee Melsen, in de bus naar een jeugdherberg in de Duitse Eiffel. ‘Het voelde als op vakantie gaan,’ zegt Niels (17). ‘Al in de bus moesten de telefoons die niet thuisgelaten waren uit worden gezet. Als je ‘m dan nog verstopt heb je alleen jezelf ermee; en daarbij was er daar toch geen 3G. We hebben een weekend lang gewandeld, spelletjes gespeeld, gekookt. Er was vaak geen programma. ’s Avonds was er disco-nect: we mochten zelf invullen wat we gingen doen. Toen hebben we bijvoorbeeld beer-pong gespeeld en aan het kampvuur gezeten.’
Offline, onlife noemen docenten Marie Meeusen en Orfee Melsen het project, dat zij jaarlijks organiseren voor studenten. Waar vorige edities elke student gedurende een week na een dagje ‘offline’ weer naar huis ging, werd nu besloten tot een weekend weg, kort maar intens. ‘Als je alleen overdag offline gaat krijg je de volgende ochtend een biechtuurtje; dat mensen toegeven dat ze ’s avonds toch even porno hebben gekeken.’ In het Duitse heuvelgebied organiseerden ze lange wandelingen, workshops met Socratische gesprekken, de studenten moesten in groepjes zelf een bijdrage aan het weekend leveren - en natuurlijk corvee doen - teneinde een studieregiepunt (SRP), de vrije invulling van een gedeelte van de studie CMD, te verdienen.
Het weekend is een extra bijzondere ervaring voor studenten CMD, die immers worden opgeleid tot ontwerpers van apps en andere online media-uitingen. Is het niet ironisch dat deze studenten leren hoe verslavend apps zijn, en de meerwaarde moeten leren zien van offline leven? Florence (18): ‘Het is juist goed om beide kanten te kennen. Het is je eigen keuze of je online wil leven of niet, of je meegezogen wil worden in bijvoorbeeld een app.’ Het was wel makkelijker om alle beeldschermen op te geven in de natuur, met elke dag nieuwe impulsen, geeft ze toe. ‘Thuis had ik waarschijnlijk niet gekund. We zaten daar toch allemaal in hetzelfde schuitje.’
‘We hebben bewust veel tijd vrij gegeven, om verveling te creëren, ’ legt docent Orfee uit, ‘zodat de studenten zelf dingen gingen verzinnen, en de offline-ervaring beleefden. We hadden maar weinig criteria voor het cijfer, maar er zijn wel studenten afgevallen, die in het aanlooptraject naar het weekend al weinig inzet toonden.’ Zo ontstond er een actief systeem van ‘binnenpost’, met briefjes die in een waterkan die Marie tot brievenbus had omgedoopt. ‘De groep zorgde voor elkaar, en zette zich heel actief in, zegt Marie. ‘In een schoolse situatie móet je veel, dit vroeg om eigen initiatieven. Veel van deze studenten krijgen thuis hun bord eten, in de klas planners en voorgekauwde lesstof. Ik wil iets doen aan die consumerende houding, in de hele HvA. Te beginnen met dit soort oefeningen in creativiteit.’
Bij de evaluatie, onder de zeer kundige leiding van ouderejaarsstudenten Sean Hangel en Mark Apon, komen de verhalen van en na het weekend boven. Sean fietst sinds enige tijd niet meer lángs het Oosterpark, vertelt hij, maar er doorheen; Gareth werd door de gitaarmuziek aan het kampvuur geïnspireerd om zelf zijn gitaar na jaren weer op te pakken; een andere student is minder foto’s gaan nemen. ‘Op het weekend merkte je dat mensen minder gêne hadden, omdat ze niet de hele tijd op de foto gezet konden worden.’
‘Toen ik thuis kwam, had ik het gevoel dat ik heel veel in moest halen, niet up to date was met de wereld,’ zegt een student. ‘Maar toen ik mijn duizend nieuwe Whatsapps begon te lezen, vond ik het toch weinig toevoegen aan mijn leven. Ik ben meteen gestopt.’ ‘Na dit weekend vraag ik vaker door, na “hoe gaat het – goed”,’ zegt een ander. ‘Op het weekend gaf het een fijn gevoel om over echtere dingen te praten, en elkaar adviezen te geven.’
Het ligt uiteindelijk niet aan de telefoons, maar aan de mensen die er verslaafd aan raken, vindt Anwar. Hij kan het weten: ‘in de Apple Store waar ik werk, zie ik mensen huilend binnenkomen omdat hun telefoon kapot is, en ze geen contact meer kunnen maken, of foto’s van hun koffie.’ Op het weekend, moet hij beamen, merkte ook hij dat de momenten dat hij gewoon wat dolde met groepsgenoten, hij het plezier van de momenten ‘sneller oppakte.’ Orfee: ‘Ik heb ook het gevoel dat het plezierniveau hoger lag. We hebben wel twintig keer Weerwolven gespeeld, dat is toch ongelooflijk?’
Foto’s werden er overigens wel gemaakt in de Eiffel, maar slechts met wegwerpcamera’s. De onder- en overbelichte, maar gezellige kiekjes liggen uitgestald in de zaal. Veelzeggend is de discussie over wat er met de foto’s moet gebeuren: is één fotoboek, in te zien op school, passend of gewoon zonde? ‘We moeten een poster ervan maken en die op een gang hangen,’ oppert iemand. ‘Dan sta je elke keer als je er langsloopt even stil om ernaar te kijken.’
Stilstaan en stilte zijn belangrijk, is één van de belangrijke conclusies, nadat is besloten de foto’s in elke geval digitaal aan iedereen op te sturen. ‘Ik ervaar stil zijn heel anders. Niet meer als awkward,’ zegt een jongen. Tegenover hem knikt één van zijn reisgenoten geestdriftig, maar dan wendt die zijn ogen af. Zijn hand glijdt naar zijn broekzak – en even wordt een scherm vol Whatsappberichten gecheckt.
