Het prijskaartje van een tweede master is fors. De tienduizend euro instellingscollegegeld weerhoudt veel afgestudeerden van de volgende stap, maar niet psycholoog Carlies Mol (29). Ze besloot haar droom na te jagen, en betaalt haar master Midden-Oostenstudies door middel van crowdfunding. Tenminste, als ze de benodigde tienduizend euro ophaalt.
Waarom ga je niet gewoon op reis door het Midden-Oosten?
'Het is een regio waar heel veel speelt. Een reis zou de makkelijkste optie zijn, maar ik wil die complexe problematiek wetenschappelijk kunnen beschrijven en analyseren. Er zijn zo veel meningen over het Midden-Oosten, ik wil er kundig in worden en echt iets toevoegen aan de debatten. Daarvoor moet ik een heel goede basis hebben, en de UvA biedt dat met deze master. Daar heb ik veel meer aan dan reizen door die gebieden, wat ik overigens wel gedaan heb.'
Je hebt al een master psychologie. Hoe gaat dat van meerwaarde zijn in je toekomstige onderzoek?
'Ik heb klinische psychologie gedaan, met een focus op persoonlijkheidsstoornissen: waar de grenzen liggen van psychopathologisch gedrag. Hoe ik dat toe kan passen is nu nog lastig te zeggen. Maar mijn toekomstige onderzoeksgebied is erg cultuurgericht, en daarin komt psychologie veel terug: cultuur bepaalt welk gedrag normaal is, en wat abnormaal. Bepaalde concepten van mijn vorige studie zullen dus zeer goed toepasbaar zijn: ik wil gaan kijken naar de denkbeelden over het Midden-Oosten, maar ook de denkbeelden daar over het Westen. Waar de angst vandaan komt voor de ander, hoe stereotypering in z'n werk gaat.'
Om zo'n project succesvol te crowdfunden moet je goed presenteren waarom juist jíj donaties moet krijgen. Waarom ben je niet specifieker over je onderzoeksplannen?
'Ik zou heel specifieke beweringen en voorspellingen kunnen doen, maar ik wil vermijden dat ik dingen beweer die niet kloppen, of dat ik onderzoek aankondig dat ik niet kan waarmaken. Ik zou kunnen zeggen dat ik de situatie in Palestina en Syrië ga analyseren, maar die regio's zijn op het moment simpelweg niet veilig genoeg voor onderzoek. In de toekomst kan dat voor andere regio's het geval zijn. Maar inderdaad, dat is de zwakke kant van zo'n crowdfundingproject: ik vraag geld voor een plan dat nog erg vaag is. Ik heb wel wat expertise opgedaan in een minor over het Midden-Oosten, om toegelaten te worden tot deze master, maar dat is nog te weinig om echt hypotheses op te kunnen stellen.
Wel heb ik daar onderzoeken gezien die me enorm inspireerden: over de invloed van de Arabische lente bij opstandelingen in Cairo, of empowerment bij Saoedische vrouwen en hun beeld van het Westen - toen ik las hoe vrouwen dat daar ervaren, heel zelfbewust, was dat echt een eye-opener. Heel anders dan de stereotiepe beelden die we doorgaans op dergelijke groepen projecteren. Ik wil dat soort stellige gedachten en denkbeelden nuanceren of zelfs tegenspreken. Nu de sancties tegen Iran zijn opgeheven is het de ideale tijd om bijvoorbeeld daar onderzoek te gaan doen.'
Is je crowdfundingsactie deels een protest tegen de exorbitant hoge prijs voor een tweede Master?
'Eigenlijk niet. Ik vind het jammer dat deze regeling bestaat, omdat de drempel om door te studeren enorm hoog wordt. Ik heb ook enorm getwijfeld of ik het zou doen, maar toen besloten dat ik het écht wilde, en een financiële mogelijkheid moest zien te vinden. Ik heb me goed ingelezen op crowdfunding en het toepassen van sociale media, en veel afgekeken van studenten in het buitenland, waar dit soort acties vaker worden gedaan. In Nederland ben ik de eerste student die een master probeert te crowdfunden. Ik denk ook dat het veel minder goed zou werken als iedereen het zo aan zou pakken; wat dat betreft heb ik het geluk de eerste te zijn. Ik zit nu op 80 procent; ik denk dat het wel gaat lukken, omdat de actie een ruime looptijd heeft. Over twee weken begin ik in elk geval met mijn Master; ik hoop daarnaast ook nog wat extra geld op te halen voor een interessant afstudeeronderzoek in de regio zelf.'
Weet je wie je donateurs zijn? En krijgen zij iets terug op hun investering?
'In het begin was het vooral mijn omgeving die doneerde, nu zoeken mensen contact die ik niet ken. Onder hen zijn veel Nederlanders die oorspronkelijk uit het Midden-Oosten komen, maar ook anonieme gevers. Het crowdfundingsprincipe is dat degene die investeert op termijn iets terugkrijgt, maar ik kan niet echt beloningen geven. Ik bied persoonlijke bedankjes aan voor donateurs; ik wil absoluut iets terugdoen, maar ik laat van de gevers afhangen wat ze voor hun gift terug willen. Veel mensen willen overigens niets weten van een beloning. Ik hoop vooral dat zij het onderwerp interessant vinden. Ik wil mensen anders leren nadenken over het Midden-Oosten, niet slechts in termen van bijvoorbeeld terrorrisme: het zijn mensen met een enorme psychologische achtergrond, oorlogstrauma's, en hun eigen denkbeelden. Door te geven aan dit project beginnen donateurs misschien al meer daarover na te denken.'