'Behandel studenten niet als dressuurpaarden'
De arbeidsmarkt snakt naar kritische en innovatieve afgestudeerden, maar de universiteit ontmoedigt met rigide regels elke student die iets extra’s naast zijn studie wil doen, betogen Marloes Groen en Thom van Woerkom.
‘Noem ons ambitieus’, ‘No guts, no story’ en ‘Curious by nature’. Zo omschrijft de UvA haar studenten in de wervende We are U-campagne, waarmee ze het saamhorigheidsgevoel op de universiteit wil aanboren. En dit is precies zoals wij Amsterdamse studenten kennen: ondernemend, zelfstandig en leergierig. Studenten die een eigen bedrijf hebben opgezet, het halen van hun diploma combineren met een bijbaan met grote verantwoordelijkheden, een vereniging laten opbloeien, een hele lijst aan extra keuzevakken aan hun curriculum toevoegen en natuurlijk feesten organiseren waar nog jaren over wordt gepraat. Studenten die misschien niet allemaal naar een cum laude-diploma streven, maar wel gemeen hebben dat ze meer willen tijdens hun studietijd dan alleen een diploma halen. Als je die We are U-slogans hoort, verwacht je dat de UvA staat te juichen met zulke veelzijdige studenten op haar universiteit.
En je zou verwachten dat zij studenten tegemoetkomt als zij aangeven hun uiteenlopende ambities te willen combineren met hun studie. Helaas is het tegendeel waar: steeds strengere regels dwingen studenten om als dressuurpaarden in dezelfde pas te stappen. Om zo snel mogelijk te worden afgeleverd aan de arbeidsmarkt, die helemaal niet zit te wachten op voorverpakte magnetronstarters, maar die wel verwacht dat studenten op de universiteit hebben geleerd kritisch, innovatief en ‘out of the box’ te denken. Dankzij haar dirigerende houding verliest de universiteit haar oorspronkelijke missie om kritische, zelfstandige geesten op te leiden uit het oog. Met rigide aanwezigheidsplichten, halsstarrige `bsa’s en dichtgetimmerde studieprogramma’s begint de universiteit steeds meer op een diplomafabriek te lijken, waar het aantal gedrukte diploma’s belangrijker is dan de ontwikkeling van individuele studenten.
Schoffering
Studenten die op wat voor manier dan ook een stap extra willen zetten, worden aan alle kanten ontmoedigd. ‘Je moet verplicht aanwezig zijn bij elk college’, ‘je kan écht geen stage volgen’, ‘twee masters tegelijk is uitgesloten’ en ‘al jouw wilde ideeën passen niet in het curriculum’. En dat terwijl juist studenten die nu beginnen, weten welk risico ze nemen. Het sociaal leenstelsel maakt studeren werkelijk een investering, waar studenten zoveel mogelijk waar voor hun geld uit moeten halen. Dat betekent dat zij minder knellende voorwaarden en meer persoonlijke vrijheid nodig hebben, om hun studietijd in te kunnen vullen op de manier waarop zij er het meeste aan hebben. Daar laat de UvA met haar wantrouwende houding nu kansen liggen om echt toekomstgericht onderwijs te bieden.
Maar ook docenten verdienen veel meer ruimte. Wat een schoffering zijn de rigide regels ook voor hen! Ervan uitgaan dat studenten alleen naar hun colleges komen om een handtekening te zetten op de presentielijst, doet geen recht aan hun professionaliteit en inspanning. Laat docenten samen met studenten nadenken over de invulling van hun studieprogramma: zij zijn degenen met academische kennis en zij hebben de verantwoordelijkheid om een inspirerend programma in elkaar te zetten waarvoor studenten graag naar college komen. Maar dan moeten zij wel een universiteit achter zich hebben die vertrouwt op hun kennis en kunde.
Durf is geboden
In een tijd waarin rendement en resultaten een steeds belangrijker rol spelen, ligt er ook voor studieadviseurs een unieke taak. Waar zij nu vooral worden ingezet wanneer er problemen opgelost moeten worden, is persoonlijke begeleiding tijdens de hele studietijd een grote toevoeging. Niet alleen op de eerste dag of tijdens de eerste week, maar in al die jaren dat je als student op de UvA rondloopt. Zodat we studenten nooit meer hoeven te vertellen dat iets ‘niet kan’. Ga stage lopen, doe twee masters, begin je eigen bedrijf. Durf vooruitstrevend te zijn en durf te leren. Dan zijn wij een moderne universiteit.
Als ons iets duidelijk is geworden, is het wel de potentie die alle studenten aan de UvA hebben. Sommigen weten al goed wat ze willen, anderen stellen zij zich open om dat tijdens hun studietijd te ontdekken. En zoals kritische studenten betaamt, laten zij zich overhalen door goede argumenten. Als wetenschappelijke instelling hebben wij de verplichting om onze keuzes met onderzoek te onderbouwen. ‘Je moet’ is nooit een goed argument. ‘Studenten die naar ruim tachtig procent van de colleges zijn geweest, halen significant hogere cijfers’ is dat wel. Wat een unieke kans hebben we nu in handen! Laten we de aangescherpte aanwezigheidsplicht die wij zo verfoeien dit jaar dan maar goed gebruiken. Door te onderzoeken of de aanwezigheidsplicht daadwerkelijk zorgt voor hogere cijfers en betere resultaten. Zodat studenten volgend jaar op basis van dit onderzoek zelf hun eigen, gefundeerde afweging kunnen maken.
Marloes Groen (24) is bezig met een master Business Administration aan de UvA. Thom van Woerkom (22) combineert een master politieke theorie aan de UvA met een master geschiedenis aan de Universiteit Utrecht.
