Binnen de Europese crisis kan en moet Nederland een grotere rol gaan spelen. Daarover waren hoogleraar monetaire economie Lex Hoogduin en managing director bij vermogensbeheerder Blackrock Leen Meijaard het eens, dinsdagmiddag tijdens Room for Discussion, het wekelijkse lunchdebat in de hal van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde.
Beide heren verschilden echter hartgrondig van mening over de manier waarop de eurocrisis het beste kan worden opgelost. Vooral op het punt over afwaardering van schulden kwam het tot een botsing. Hoogduin verweet Meijaard te eenvoudig om te gaan met een eventuele haircut van schulden van landen als Griekenland en Portugal.
Meijaard raamde de rol van zijn eigen vermogensbeheerbank Blackrock in de crisis als zeer klein. ‘Onze taak is slechts het geld van onze klanten beheren en beleggen, zonder daarbij veel eigen initiatief te tonen. Wij komen slechts op voor hun belangen.’ Wel gaf Meijaard aan het geld de afgelopen tijd steeds meer passief te beheren door over te gaan tot indexbeleggen, en zodoende de risico’s en rendementen te verkleinen.
Op de vraag in hoeverre Blackrock ethische codes in acht neemt bij haar beleggingen, zoals recentelijk het pensioenfonds ABP wel deed door haar keuze niet meer in het maatschappelijk onverantwoorde Walmart te beleggen, toonde Meijaard zich terughoudend. ‘Omdat we zo veel passief beleggen zijn we gedwongen de index te volgen. Wij kunnen niet met onze voeten stemmen, dus de enige manier waarop we invloed kunnen uitoefenen is door met zulke bedrijven in discussie te gaan. Dat doen we ook met Walmart. Die heeft echter een lange geschiedenis van moeizame arbeidsvoorwaarden en vooralsnog is er weinig zicht op vooruitgang.’
Oplossingen
Meijaard betoonde zich vrij optimistisch over een oplossing van de crisis. De drie maatregelen die daarvoor nodig zijn, zijn volgens hem haircuts van de schulden, herkapitaliseren van de banken en heldere lange termijnafspraken om nieuwe begrotingstekorten te voorkomen.
‘Dat moet je dus absoluut niet doen,’ was de reactie van Hoogduin. ‘We moeten niet accepteren dat landen hun schuld gewoon niet terugbetalen. Als we dat nu voor Griekenland en Portugal doen is het eind zoek en moeten we het straks ook voor Spanje gaan doen.’ En dergelijke aanhoudende schuldsanering leidt volgens Hoogduin ertoe dat het voor beleggers veel te riskant wordt in Europa te beleggen. ‘Als haircuts de normale manier van met elkaar omgaan wordt dan kelderen de obligaties op de banken.’
Volgens Hoogduin zijn de bedragen aan schuld van de landen relatief klein. ‘We kunnen ze best betalen, we willen dat alleen niet.’ Volgens hem is het nu noodzaak de weeffouten die met de invoering van de euro zijn ingeslopen te repareren, door betere regels voor begrotingen op te stellen. Dat kan slechts door niet direct over te gaan tot sanering. ‘Als je gelijk springt naar het geven van euro-obligaties heb je geen stok meer achter de deur,’ aldus Hoogduin.
Nederland
Waarover de heren wel eensgezind waren was in hun beoordeling van de rol van Nederland. Volgens Hoogduin was de Nederlandse regering de afgelopen jaren zwalkend in haar omgang met de crisis. ‘Er werd totaal geen pro-Europese visie gehanteerd en over de schulden van andere landen werd puur en alleen gedacht vanuit eigenbelang: in hoeverre wij eraan konden verdienen.’ Ook Meijaard toonde zich negatief. ‘Nederland had vroeger altijd een grote bemiddelingsrol in Europa. De politiek van de afgelopen jaren valt me echt zwaar tegen.’
Volgens Hoogduin moet Nederland zich op dit moment actief gaan inzetten om een Nederlander op een Europese topfunctie te krijgen. Ook pleitte hij ervoor in Nederland, naast het doorvoeren van de noodzakelijke extra bezuinigingen, ook aandacht te hebben voor het langere perspectief door maatregelen te nemen tot een duurzame economie.
Beide heren verschilden echter hartgrondig van mening over de manier waarop de eurocrisis het beste kan worden opgelost. Vooral op het punt over afwaardering van schulden kwam het tot een botsing. Hoogduin verweet Meijaard te eenvoudig om te gaan met een eventuele haircut van schulden van landen als Griekenland en Portugal.
Meijaard raamde de rol van zijn eigen vermogensbeheerbank Blackrock in de crisis als zeer klein. ‘Onze taak is slechts het geld van onze klanten beheren en beleggen, zonder daarbij veel eigen initiatief te tonen. Wij komen slechts op voor hun belangen.’ Wel gaf Meijaard aan het geld de afgelopen tijd steeds meer passief te beheren door over te gaan tot indexbeleggen, en zodoende de risico’s en rendementen te verkleinen.
Op de vraag in hoeverre Blackrock ethische codes in acht neemt bij haar beleggingen, zoals recentelijk het pensioenfonds ABP wel deed door haar keuze niet meer in het maatschappelijk onverantwoorde Walmart te beleggen, toonde Meijaard zich terughoudend. ‘Omdat we zo veel passief beleggen zijn we gedwongen de index te volgen. Wij kunnen niet met onze voeten stemmen, dus de enige manier waarop we invloed kunnen uitoefenen is door met zulke bedrijven in discussie te gaan. Dat doen we ook met Walmart. Die heeft echter een lange geschiedenis van moeizame arbeidsvoorwaarden en vooralsnog is er weinig zicht op vooruitgang.’
Oplossingen
Meijaard betoonde zich vrij optimistisch over een oplossing van de crisis. De drie maatregelen die daarvoor nodig zijn, zijn volgens hem haircuts van de schulden, herkapitaliseren van de banken en heldere lange termijnafspraken om nieuwe begrotingstekorten te voorkomen.
‘Dat moet je dus absoluut niet doen,’ was de reactie van Hoogduin. ‘We moeten niet accepteren dat landen hun schuld gewoon niet terugbetalen. Als we dat nu voor Griekenland en Portugal doen is het eind zoek en moeten we het straks ook voor Spanje gaan doen.’ En dergelijke aanhoudende schuldsanering leidt volgens Hoogduin ertoe dat het voor beleggers veel te riskant wordt in Europa te beleggen. ‘Als haircuts de normale manier van met elkaar omgaan wordt dan kelderen de obligaties op de banken.’
Volgens Hoogduin zijn de bedragen aan schuld van de landen relatief klein. ‘We kunnen ze best betalen, we willen dat alleen niet.’ Volgens hem is het nu noodzaak de weeffouten die met de invoering van de euro zijn ingeslopen te repareren, door betere regels voor begrotingen op te stellen. Dat kan slechts door niet direct over te gaan tot sanering. ‘Als je gelijk springt naar het geven van euro-obligaties heb je geen stok meer achter de deur,’ aldus Hoogduin.
Nederland
Waarover de heren wel eensgezind waren was in hun beoordeling van de rol van Nederland. Volgens Hoogduin was de Nederlandse regering de afgelopen jaren zwalkend in haar omgang met de crisis. ‘Er werd totaal geen pro-Europese visie gehanteerd en over de schulden van andere landen werd puur en alleen gedacht vanuit eigenbelang: in hoeverre wij eraan konden verdienen.’ Ook Meijaard toonde zich negatief. ‘Nederland had vroeger altijd een grote bemiddelingsrol in Europa. De politiek van de afgelopen jaren valt me echt zwaar tegen.’
Volgens Hoogduin moet Nederland zich op dit moment actief gaan inzetten om een Nederlander op een Europese topfunctie te krijgen. Ook pleitte hij ervoor in Nederland, naast het doorvoeren van de noodzakelijke extra bezuinigingen, ook aandacht te hebben voor het langere perspectief door maatregelen te nemen tot een duurzame economie.
