Charles Dickens boorde de Victoriaanse middenklasse aan als nieuw lezerspubliek door zijn boeken eerst in delen als serie te publiceren. Dat ontdekte Robert Allen, die vandaag promoveert bij Engelse taal en cultuur. Voor zijn promotie verdiepte hij zich in alle niet-verhalende elementen – zaken als opmaak, flaptekst, afbeelding van de schrijver en introductie – van de boeken van Charles Dickens en William Thackeray.
Waarom keek u juist naar niet-verhalende eigenschappen van literatuur. Het gaat toch om de inhoud?
‘Als je een verhaal opschrijft, heb je veel instrumenten tot je beschikking om daar meer betekenis aan te geven. Paratekstuele elementen noemen we dat. Een flaptekst, de titel van het boek en de foto van de schrijver, ze beïnvloeden hoe de lezer een boek ervaart. Maar ze waren nog nauwelijks onderzocht.’
En u deed dat wel. Wat waren uw bevindingen?
‘Dat schrijvers gebruikmaken van paratekst om de belevenis van de lezer te sturen. Dickens publiceerde zijn eerste romans in serievorm, als een soort maandelijks tijdschrift. Op die manier boorde hij een heel nieuw lezerspubliek aan. Mensen die niet snel een dikke pil zouden openslaan kregen nu per editie een paar hoofdstukken aangereikt. Maar Dickens moest er ook voor zorgen dat de lezer geboeid bleef en het volgende nummer weer zou kopen. Hij was een van de eerste schrijvers die de cliffhanger als marketingtruc gebruikte. En dat deed hij succesvol. Ouders werden gewaarschuwd de series niet aan hun kinderen te laten lezen, omdat ze een verslavende werking zouden hebben. Pas nadat de hele serie was verschenen werd het verhaal in boekvorm gepubliceerd. Markant detail is dat Dickens zijn series aanvankelijk onder pseudoniem schreef, misschien omdat hij zich zorgen maakte over zijn rol in het genre, dat toen als low culture te boek stond.’
Wat gaat u doen nu uw onderzoek klaar is?
‘Ik vind lesgeven fantastisch, dus ik probeer een van de zeer schaarse baantjes aan een universiteit te bemachtigen. Mocht dat niet lukken, dan ga ik een vriend helpen op zijn boerderij in Zweden en daar kinderboeken schrijven. Kinderboeken met sterke paratekstuele eigenschappen.’
Waarom keek u juist naar niet-verhalende eigenschappen van literatuur. Het gaat toch om de inhoud?
‘Als je een verhaal opschrijft, heb je veel instrumenten tot je beschikking om daar meer betekenis aan te geven. Paratekstuele elementen noemen we dat. Een flaptekst, de titel van het boek en de foto van de schrijver, ze beïnvloeden hoe de lezer een boek ervaart. Maar ze waren nog nauwelijks onderzocht.’
En u deed dat wel. Wat waren uw bevindingen?
‘Dat schrijvers gebruikmaken van paratekst om de belevenis van de lezer te sturen. Dickens publiceerde zijn eerste romans in serievorm, als een soort maandelijks tijdschrift. Op die manier boorde hij een heel nieuw lezerspubliek aan. Mensen die niet snel een dikke pil zouden openslaan kregen nu per editie een paar hoofdstukken aangereikt. Maar Dickens moest er ook voor zorgen dat de lezer geboeid bleef en het volgende nummer weer zou kopen. Hij was een van de eerste schrijvers die de cliffhanger als marketingtruc gebruikte. En dat deed hij succesvol. Ouders werden gewaarschuwd de series niet aan hun kinderen te laten lezen, omdat ze een verslavende werking zouden hebben. Pas nadat de hele serie was verschenen werd het verhaal in boekvorm gepubliceerd. Markant detail is dat Dickens zijn series aanvankelijk onder pseudoniem schreef, misschien omdat hij zich zorgen maakte over zijn rol in het genre, dat toen als low culture te boek stond.’
Wat gaat u doen nu uw onderzoek klaar is?
‘Ik vind lesgeven fantastisch, dus ik probeer een van de zeer schaarse baantjes aan een universiteit te bemachtigen. Mocht dat niet lukken, dan ga ik een vriend helpen op zijn boerderij in Zweden en daar kinderboeken schrijven. Kinderboeken met sterke paratekstuele eigenschappen.’
