Het akkoord dat de zogenaamde Kunduz-coalitie vorige week sloot is rampzalig voor Nederland. Dat stelde hoogleraar financiële geografie Ewald Engelen vanmiddag tijdens Room for Discussion. Samen met journalist en schrijver van het boek De Eurocrisis Martin Visser was hij daar te gast om te praten over de actuele financiële situatie in Nederland en Europa.
Stupide
Engelen verklaarde dat hij vorige week donderdag ‘onaangenaam verrast’ werd door het gesloten akkoord, dat volgens hem vol staat met ‘noodlottige lastenverzwaringen’. ‘Ik ben het eens met de terughoudendheid over opnieuw stimuleren. Maar lastenverzwaringen komen nu op een rampzalig moment. Nu even niet, zou ik willen roepen!’ Dat Nederland de norm van 3 % koste wat kost wil halen is volgens hem onnodig en contraproductief. ‘Het fiscale pact waar die norm uit komt is te inflexibel en houdt te weinig rekening met de individuele posities van landen. Je kunt Griekenland niet met Nederland vergelijken. Daar moet schoon schip gemaakt worden, hier zijn heel andere maatregelen nodig. Dit is gewoon een stupide toepassing van dat pact.’
Visser kijkt naar eigen zeggen politieker tegen deze kwestie aan. ‘Afwijken van de norm is na 2008 al toegestaan. Op dit moment kun je een nieuwe overschrijding gewoon niet verkopen.’ Engelen betoogde juist dat Nederland door de norm niet te halen had kunnen aantonen dat het systeem niet deugt. ‘Dan hadden we een duidelijk signaal gegeven: “Dit is een heilloos pad!” Wat mij betreft was het een stuk fraaier geweest als we geen akkoord hadden weten te sluiten.’ Visser weersprak dat. ‘Het was ook binnenlands een ontzettend slecht signaal geweest als euroscepticus Wilders erin geslaagd was de cijfers om zeep te helpen.’
Volgens Engelen is het noodzakelijk verschil aan te brengen in de maatregelen die de afzonderlijke landen moeten nemen. ‘Nederland mag dan een open economie zijn, Europa als geheel is een gesloten economie. In sommige landen zal daarom juist gestimuleerd moeten worden, terwijl andere moeten bezuinigen.’
Europa
Waarover beiden het wel eens waren, was over hun afwijzing van de voorgestelde hervormingen. Vooral de maatregelen om de hypotheekrente te beperken zijn volgens Visser raar. ‘Ook al heb ik een persoonlijk belang bij handhaving: dit gaat gewoon niet ver genoeg en treft bovendien de verkeerde groepen!’
Beide heren gingen tijdens het gesprek ook in op de toekomst van het Europese bestel. Engelen toonde zich bezorgd over de Europese integratie. ‘Juist door deze maatregelen brokkelt het laatste restje democratische legitimiteit van de Europese Unie af. Ook in Nederland. Het disengagement naar aanleiding van het akkoord van vorige week is groot.’ De verkiezingen in Griekenland en Frankrijk aankomende zondag, die de overwinning van eurosceptici voorspellen, zijn daarvan volgens hem een voorbeeld. Ook Visser voorspelde botsingen. ‘Als we inderdaad toegaan naar een nog grotere recessie en François Hollande wil gaan stimuleren terwijl Merkel vast houdt aan bezuinigen, krijgen een grote clash.’
Stupide
Engelen verklaarde dat hij vorige week donderdag ‘onaangenaam verrast’ werd door het gesloten akkoord, dat volgens hem vol staat met ‘noodlottige lastenverzwaringen’. ‘Ik ben het eens met de terughoudendheid over opnieuw stimuleren. Maar lastenverzwaringen komen nu op een rampzalig moment. Nu even niet, zou ik willen roepen!’ Dat Nederland de norm van 3 % koste wat kost wil halen is volgens hem onnodig en contraproductief. ‘Het fiscale pact waar die norm uit komt is te inflexibel en houdt te weinig rekening met de individuele posities van landen. Je kunt Griekenland niet met Nederland vergelijken. Daar moet schoon schip gemaakt worden, hier zijn heel andere maatregelen nodig. Dit is gewoon een stupide toepassing van dat pact.’
Visser kijkt naar eigen zeggen politieker tegen deze kwestie aan. ‘Afwijken van de norm is na 2008 al toegestaan. Op dit moment kun je een nieuwe overschrijding gewoon niet verkopen.’ Engelen betoogde juist dat Nederland door de norm niet te halen had kunnen aantonen dat het systeem niet deugt. ‘Dan hadden we een duidelijk signaal gegeven: “Dit is een heilloos pad!” Wat mij betreft was het een stuk fraaier geweest als we geen akkoord hadden weten te sluiten.’ Visser weersprak dat. ‘Het was ook binnenlands een ontzettend slecht signaal geweest als euroscepticus Wilders erin geslaagd was de cijfers om zeep te helpen.’
Volgens Engelen is het noodzakelijk verschil aan te brengen in de maatregelen die de afzonderlijke landen moeten nemen. ‘Nederland mag dan een open economie zijn, Europa als geheel is een gesloten economie. In sommige landen zal daarom juist gestimuleerd moeten worden, terwijl andere moeten bezuinigen.’
Europa
Waarover beiden het wel eens waren, was over hun afwijzing van de voorgestelde hervormingen. Vooral de maatregelen om de hypotheekrente te beperken zijn volgens Visser raar. ‘Ook al heb ik een persoonlijk belang bij handhaving: dit gaat gewoon niet ver genoeg en treft bovendien de verkeerde groepen!’
Beide heren gingen tijdens het gesprek ook in op de toekomst van het Europese bestel. Engelen toonde zich bezorgd over de Europese integratie. ‘Juist door deze maatregelen brokkelt het laatste restje democratische legitimiteit van de Europese Unie af. Ook in Nederland. Het disengagement naar aanleiding van het akkoord van vorige week is groot.’ De verkiezingen in Griekenland en Frankrijk aankomende zondag, die de overwinning van eurosceptici voorspellen, zijn daarvan volgens hem een voorbeeld. Ook Visser voorspelde botsingen. ‘Als we inderdaad toegaan naar een nog grotere recessie en François Hollande wil gaan stimuleren terwijl Merkel vast houdt aan bezuinigen, krijgen een grote clash.’
