De resultaten van gesubsidieerd wetenschappelijk onderzoek zouden in Nederland voor iedereen vrij toegankelijk moeten zijn. Daarvoor pleiten de Nederlandse organisatie voor wetenschappelijk onderzoek (NWO) en de Koninklijke Bibliotheek (KB) in Het Financieele Dagblad (FD).
De tijd is volgens beide organisaties rijp voor navolging van Groot-Brittannië en de Europese Unie, die hebben aangekondigd de vrije toegang tot gesubsidieerd onderzoek – open access – te gaan verplichten. ‘Als het aan NWO had gelegen, dan was Nederland de EU en Groot-Brittannië voor geweest,’ zegt NWO-voorzitter Jos Engelen. ‘Maar nu leiden de Britse en Europese maatregelen ertoe dat volledige open access echt een reële mogelijkheid wordt. Als het voor grote groepen wetenschappers verplicht wordt om hun publicaties vrij toegankelijk te maken, bereiken we een kritische massa. Daar zou ik mij als Nederland graag bij aansluiten.’ Een woordvoerder van de KB laat zich in vergelijkbare bewoordingen uit.
Veel onderzoekers financieren hun onderzoek nu met belastinggeld uit de eerste of tweede geldstroom. Maar de resultaten van dat onderzoek zijn vervolgens alleen beschikbaar met een doorgaans duur abonnement op het wetenschappelijke tijdschrift waarin dat onderzoek wordt gepubliceerd. Bij het systeem van de open access zijn de resultaten van publiek gefinancierd onderzoek online vrij beschikbaar. Dat zou volgens de voorstanders een stimulans kunnen zijn voor innovatie. Immers, ondernemers kunnen dan vrijelijk over de nieuwste kennis beschikken.
Volgens NWO wordt tot nu toe tien tot vijftien procent van de resultaten van publiek gefinancierd onderzoek gepubliceerd in een open access-tijdschrift. ‘NWO zal binnen open access binnen afzienbare tijd verplicht stellen, zegt NWO-voorzitter Engelen. Maar als we in Nederland volledige open access willen, dan is politieke steun zeer gewenst. In de Tweede Kamer staan VVD, PvdA, D66 en GroenLinks sympathiek tegenover het idee. Toch zien ze nog wel problemen. VVD er Anne-Wil Lucas zegt in het FD: ‘Wettelijk verplichten klinkt wel stoer, maar kan vaak niet. Want wat doe je bijvoorbeeld met publiek-privaat onderzoek?’
Arjen El Fassed (GroenLinks) is het met haar eens: ‘Open access moet zo snel mogelijk de standaard worden. Maar dan moet er wel een oplossing zijn voor knelpunten als privacy en privaat geld.’ Om dezelfde reden durven universiteitenvereniging VSNU en de KNAW zich nog niet uit te spreken voor een verplichting.
De tijd is volgens beide organisaties rijp voor navolging van Groot-Brittannië en de Europese Unie, die hebben aangekondigd de vrije toegang tot gesubsidieerd onderzoek – open access – te gaan verplichten. ‘Als het aan NWO had gelegen, dan was Nederland de EU en Groot-Brittannië voor geweest,’ zegt NWO-voorzitter Jos Engelen. ‘Maar nu leiden de Britse en Europese maatregelen ertoe dat volledige open access echt een reële mogelijkheid wordt. Als het voor grote groepen wetenschappers verplicht wordt om hun publicaties vrij toegankelijk te maken, bereiken we een kritische massa. Daar zou ik mij als Nederland graag bij aansluiten.’ Een woordvoerder van de KB laat zich in vergelijkbare bewoordingen uit.
Veel onderzoekers financieren hun onderzoek nu met belastinggeld uit de eerste of tweede geldstroom. Maar de resultaten van dat onderzoek zijn vervolgens alleen beschikbaar met een doorgaans duur abonnement op het wetenschappelijke tijdschrift waarin dat onderzoek wordt gepubliceerd. Bij het systeem van de open access zijn de resultaten van publiek gefinancierd onderzoek online vrij beschikbaar. Dat zou volgens de voorstanders een stimulans kunnen zijn voor innovatie. Immers, ondernemers kunnen dan vrijelijk over de nieuwste kennis beschikken.
Volgens NWO wordt tot nu toe tien tot vijftien procent van de resultaten van publiek gefinancierd onderzoek gepubliceerd in een open access-tijdschrift. ‘NWO zal binnen open access binnen afzienbare tijd verplicht stellen, zegt NWO-voorzitter Engelen. Maar als we in Nederland volledige open access willen, dan is politieke steun zeer gewenst. In de Tweede Kamer staan VVD, PvdA, D66 en GroenLinks sympathiek tegenover het idee. Toch zien ze nog wel problemen. VVD er Anne-Wil Lucas zegt in het FD: ‘Wettelijk verplichten klinkt wel stoer, maar kan vaak niet. Want wat doe je bijvoorbeeld met publiek-privaat onderzoek?’
Arjen El Fassed (GroenLinks) is het met haar eens: ‘Open access moet zo snel mogelijk de standaard worden. Maar dan moet er wel een oplossing zijn voor knelpunten als privacy en privaat geld.’ Om dezelfde reden durven universiteitenvereniging VSNU en de KNAW zich nog niet uit te spreken voor een verplichting.
