Een gelijke verdeling tussen mannen en vrouwen in topfuncties; het lijkt nog altijd verre toekomstmuziek. Slechts 13 van de 500 bedrijven in de Fortune Global 500 uit 2012 – de jaarlijkse ranglijst van de grootste ondernemingen wereldwijd – werd door vrouwen bestuurd. In Nederland groeit het aantal vrouwen in topfuncties weliswaar, maar zeer mondjesmaat: van 17,8 procent in 2011 naar 18,5 procent in 2012, zo tonen cijfers van het Sociaal Cultureel Planbureau. Dit gaat alleen om bedrijven die zich hebben gecommitteerd aan het Charter Talent naar de Top.
En dat terwijl een gemengd team van mannen en vrouwen juist tot betere prestaties komt dan een team bestaande uit alleen maar mannen. Dat blijkt uit het proefschrift van econoom Sander Hoogendoorn van het Amsterdam Center for Entrepreneurship (ACE). Vandaag – op Internationale Vrouwendag – promoveert Hoogendoorn op zijn onderzoek naar het effect van diversiteit in teams op hun prestaties.
U zegt: meer vrouwen aan de top?
‘Ja, maar daar plaats ik wel meteen een kanttekening bij. Dit soort onderzoek veronderstelt namelijk dat mannen en vrouwen gelijk zijn in hun capaciteiten, en dat kan natuurlijk per situatie verschillen. Maar in het algemeen kun je zeggen dat een gemengd team van mannen en vrouwen bij gelijke geschiktheid tot betere prestaties lijkt te komen dan een team met alleen maar mannen.’
Hoe heeft u dat onderzocht?
‘Door veldexperimenten uit te voeren onder teams van eerstejaars HvA-studenten die een echt bedrijf opstarten: een verplicht onderdeel van het curriculum van hun opleiding International Business. Ze worden opgericht in een gecontroleerde maar realistische omgeving. De opleiding stond toe dat wij de samenstelling van teams bepaalden, waardoor er een unieke kans ontstond om dit onderzoek uit te voeren. Gemengde teams bleken steeds een significant hogere omzet te genereren dan teams met alleen maar mannen. Naast gender hebben we ook onderzoek gedaan naar verschillen in samenstelling op basis van etniciteit en cognitieve vaardigheden.’
Sander Hoogendoorn
Is de vertaalslag van eerstejaarsstudenten in een gesimuleerde situatie naar teams in daadwerkelijke organisaties wel legitiem?
‘Dat is natuurlijk een punt van discussie. Eerstejaarsstudenten ontberen bijvoorbeeld de werkervaring van mensen die al verder zijn in hun carrière. Tegelijkertijd zijn studenten net mensen. De teams moesten complexe taken uitvoeren: een rolverdeling vaststellen, een verstandhouding opbouwen en een werkwijze doorvoeren die vergelijkbaar is met hoe teams in echte organisaties dat doen.’
Hoe komt het eigenlijk dat een gemengd team beter presteert?
‘Daar hebben we geen sluitende verklaring voor gevonden. De algemeen veronderstelde factoren – dat vrouwen risico’s anders inschatten, misschien voor een betere sfeer zorgen of op een andere manier besluiten nemen – hebben we uitgebreid getoetst, maar die lijken geen rol te spelen. Wat het wel kan zijn? Dat moet echt nader onderzocht worden.'
En dat terwijl een gemengd team van mannen en vrouwen juist tot betere prestaties komt dan een team bestaande uit alleen maar mannen. Dat blijkt uit het proefschrift van econoom Sander Hoogendoorn van het Amsterdam Center for Entrepreneurship (ACE). Vandaag – op Internationale Vrouwendag – promoveert Hoogendoorn op zijn onderzoek naar het effect van diversiteit in teams op hun prestaties.
U zegt: meer vrouwen aan de top?
‘Ja, maar daar plaats ik wel meteen een kanttekening bij. Dit soort onderzoek veronderstelt namelijk dat mannen en vrouwen gelijk zijn in hun capaciteiten, en dat kan natuurlijk per situatie verschillen. Maar in het algemeen kun je zeggen dat een gemengd team van mannen en vrouwen bij gelijke geschiktheid tot betere prestaties lijkt te komen dan een team met alleen maar mannen.’
Hoe heeft u dat onderzocht?
‘Door veldexperimenten uit te voeren onder teams van eerstejaars HvA-studenten die een echt bedrijf opstarten: een verplicht onderdeel van het curriculum van hun opleiding International Business. Ze worden opgericht in een gecontroleerde maar realistische omgeving. De opleiding stond toe dat wij de samenstelling van teams bepaalden, waardoor er een unieke kans ontstond om dit onderzoek uit te voeren. Gemengde teams bleken steeds een significant hogere omzet te genereren dan teams met alleen maar mannen. Naast gender hebben we ook onderzoek gedaan naar verschillen in samenstelling op basis van etniciteit en cognitieve vaardigheden.’
Sander Hoogendoorn
Is de vertaalslag van eerstejaarsstudenten in een gesimuleerde situatie naar teams in daadwerkelijke organisaties wel legitiem?
‘Dat is natuurlijk een punt van discussie. Eerstejaarsstudenten ontberen bijvoorbeeld de werkervaring van mensen die al verder zijn in hun carrière. Tegelijkertijd zijn studenten net mensen. De teams moesten complexe taken uitvoeren: een rolverdeling vaststellen, een verstandhouding opbouwen en een werkwijze doorvoeren die vergelijkbaar is met hoe teams in echte organisaties dat doen.’
Hoe komt het eigenlijk dat een gemengd team beter presteert?
‘Daar hebben we geen sluitende verklaring voor gevonden. De algemeen veronderstelde factoren – dat vrouwen risico’s anders inschatten, misschien voor een betere sfeer zorgen of op een andere manier besluiten nemen – hebben we uitgebreid getoetst, maar die lijken geen rol te spelen. Wat het wel kan zijn? Dat moet echt nader onderzocht worden.'
