Tijdens een debatavond in de Academische Club kruisten voor- en tegenstanders van Zwarte Piet gisteren opnieuw de degens.
Peter Jan Margry, hoogleraar Europese etnologie aan de UvA en onderzoeker bij het Meertens Instituut vertelt dat Sinterklaas voor het eerst opduikt rond 1600 als katholieke heilige. Hij heeft dan nog geen knecht. In het protestantse Nederland is hij zelfs een tijd verboden. ’Sinterklaas werd in die tijd zwart gemaakt als hij ’s avonds langs de deuren ging. Dat was om kinderen angst aan te jagen, maar ook om niet op te vallen.’ Rond 1825 duikt Zwarte Piet voor het eerst op als zwarte man. ‘Wat de gedachte er achter is geweest weten we niet.’
Piet in rolstoel
Dominee Henk Leegte, voorzitter van het comité dat de Sinterklaasintocht organiseert in Amsterdam, had zich nooit gerealiseerd 'dat er mensen zijn die Sinterklaas een verschrikkelijk feest vinden’. Leegte heeft juist vooral geprobeerd een leuk kinderfeest neer te zetten en daarmee zo veel mogelijk rekening te houden met de wensen van verschillende bevolkingsgroepen, vertelt hij. ‘Zo hebben we bijvoorbeeld wel eens een Piet gehad in een rolstoel, omdat een gehandicapte mevrouw daarom vroeg. Dat mensen ons racistisch genoemd hebben en dat de hele figuur van Zwarte Piet niet zou deugen, kwam dus hard aan.’
Dehlia Timman, Henk Leegte en Peter Jan Margry
Zwarte Piet criticus en D66-politica Dehlia Timman vindt dat Zwarte Piet een grote symbolische bijbetekenis van rassenongelijkheid vertegenwoordigt . ‘Het beeld van Sinterklaas is dat van een witte edele man met zijn zwarte volgers.’ Ze krijgt bijval uit de zaal. Verschillende tegenstanders verklaren te zijn gediscrimineerd en gepest tijdens hun kindertijd doordat ze door hun huidskleur op Zwarte Piet lijken. Timman vergelijkt het met een optische illusie: een plaatje waar je twee gezichten ik kunt zien. ‘Er zijn mensen die Zwarte Piet als onschuldig zien en mensen die grote moeite met hem hebben. Het is moeilijk om van het ene naar het andere plaatje te gaan.’
Een uitgesproken tegenstandster uit het publiek. ‘Er wordt van generatie op generatie doorgegeven dat zwarte mensen inferieur zijn. Kom mij niet vertellen dat witte Nederlanders op een gelijke manier kijkt naar zwarte mensen. Wit Nederland is alleen maar met zichzelf bezig. Het is altijd meteen: het zo zielig voor onze kinderen als Zwarte Piet verdwijnt.’
Schaakverbod
Iemand uit het publiek met een Joodse achtergrond zegt: ‘Zwarte Piet is niet goed of fout, het gaat om de betekenis die mensen eraan geven. Ik ben zelf geen Nederlander en ik ben niet zwart, dus ik kan als buitenstaander oordelen. Met grote verbazing heb ik het debat gevolgd om zoiets totaal onschuldigs. Als wij Joden ons zo druk hadden gemaakt dan hadden we nooit 129 Nobelprijzen gewonnen.’ Hij vindt dat het maar eens afgelopen moet zijn met de discussie. ‘Moeten we schaken ook maar meteen verbieden, omdat wit als eerste aan zet is?’
Hoe moet het verder met Zwarte Piet? Margry is van mening dat het veranderen van zijn kleur van geen oplossing biedt. ‘Het beeld zou blijven bestaan dat Regenboogpiet er alleen maar is om de vroeger zwart gekleurde Piet te vervangen.’
Peter Jan Margry, hoogleraar Europese etnologie aan de UvA en onderzoeker bij het Meertens Instituut vertelt dat Sinterklaas voor het eerst opduikt rond 1600 als katholieke heilige. Hij heeft dan nog geen knecht. In het protestantse Nederland is hij zelfs een tijd verboden. ’Sinterklaas werd in die tijd zwart gemaakt als hij ’s avonds langs de deuren ging. Dat was om kinderen angst aan te jagen, maar ook om niet op te vallen.’ Rond 1825 duikt Zwarte Piet voor het eerst op als zwarte man. ‘Wat de gedachte er achter is geweest weten we niet.’
Piet in rolstoel
Dominee Henk Leegte, voorzitter van het comité dat de Sinterklaasintocht organiseert in Amsterdam, had zich nooit gerealiseerd 'dat er mensen zijn die Sinterklaas een verschrikkelijk feest vinden’. Leegte heeft juist vooral geprobeerd een leuk kinderfeest neer te zetten en daarmee zo veel mogelijk rekening te houden met de wensen van verschillende bevolkingsgroepen, vertelt hij. ‘Zo hebben we bijvoorbeeld wel eens een Piet gehad in een rolstoel, omdat een gehandicapte mevrouw daarom vroeg. Dat mensen ons racistisch genoemd hebben en dat de hele figuur van Zwarte Piet niet zou deugen, kwam dus hard aan.’
Dehlia Timman, Henk Leegte en Peter Jan Margry
Zwarte Piet criticus en D66-politica Dehlia Timman vindt dat Zwarte Piet een grote symbolische bijbetekenis van rassenongelijkheid vertegenwoordigt . ‘Het beeld van Sinterklaas is dat van een witte edele man met zijn zwarte volgers.’ Ze krijgt bijval uit de zaal. Verschillende tegenstanders verklaren te zijn gediscrimineerd en gepest tijdens hun kindertijd doordat ze door hun huidskleur op Zwarte Piet lijken. Timman vergelijkt het met een optische illusie: een plaatje waar je twee gezichten ik kunt zien. ‘Er zijn mensen die Zwarte Piet als onschuldig zien en mensen die grote moeite met hem hebben. Het is moeilijk om van het ene naar het andere plaatje te gaan.’
Een uitgesproken tegenstandster uit het publiek. ‘Er wordt van generatie op generatie doorgegeven dat zwarte mensen inferieur zijn. Kom mij niet vertellen dat witte Nederlanders op een gelijke manier kijkt naar zwarte mensen. Wit Nederland is alleen maar met zichzelf bezig. Het is altijd meteen: het zo zielig voor onze kinderen als Zwarte Piet verdwijnt.’
Schaakverbod
Iemand uit het publiek met een Joodse achtergrond zegt: ‘Zwarte Piet is niet goed of fout, het gaat om de betekenis die mensen eraan geven. Ik ben zelf geen Nederlander en ik ben niet zwart, dus ik kan als buitenstaander oordelen. Met grote verbazing heb ik het debat gevolgd om zoiets totaal onschuldigs. Als wij Joden ons zo druk hadden gemaakt dan hadden we nooit 129 Nobelprijzen gewonnen.’ Hij vindt dat het maar eens afgelopen moet zijn met de discussie. ‘Moeten we schaken ook maar meteen verbieden, omdat wit als eerste aan zet is?’
Hoe moet het verder met Zwarte Piet? Margry is van mening dat het veranderen van zijn kleur van geen oplossing biedt. ‘Het beeld zou blijven bestaan dat Regenboogpiet er alleen maar is om de vroeger zwart gekleurde Piet te vervangen.’
