De verwachtingen waren hooggespannen bij de presentatie van een nieuwe gezamenlijke bètafaculteit van de UvA en VU in mei 2012. Maar met een overtuigende meerderheid stemde de studentenraad op 20 december het plan voor de Amsterdam Faculty of Science (AFS) weg. Vandaag in Folia Magazine een reconstructie van het mislukken van de bètafusie. En: hoe moet het nu verder? Vier mogelijke scenario’s.
Naar de rechter
De colleges van bestuur van de VU en de UvA kunnen naar de zogenoemde Ondernemingskamer hoger onderwijs stappen, een landelijke beroepsinstantie voor geschillen in het hoger onderwijs met betrekking tot de medezeggenschap. Daar kunnen ze geschillen over het reglement van de centrale en facultaire ondernemings- en studentenraad en instemmingsgeschillen met de gezamenlijke vergadering over het instellingsplan, de vormgeving van het systeem van kwaliteitszorg en het bestuurs- en beheersreglement aanvechten. Of de CvB’s deze stap zullen zetten hangt af van de kans die ze denken te hebben om zo’n beroep te winnen. Ook is het de vraag of het geschonden vertrouwen tussen CvB en studenten hersteld kan worden met een rechtsgang. Een uitspraak van deze geschillencommissie is bindend. Een variant op dit scenario is dat er eerst een bemiddelingspoging wordt ondernomen door de Raad van Toezicht van de UvA.
Een nieuw of aangepast plan
Het kan natuurlijk ook dat het ‘bouwteam’ dat het AFS-plan grotendeels heeft ontworpen – de decanen van de drie bij de AFS betrokken bètafaculteiten – opnieuw aan de tekentafel gaat zitten. Aan dat team wordt uiteraard de op 1 januari aangetreden decaan van de AFS in oprichting, Karen Maex, toegevoegd. In een nieuw of aangepast plan moet dan op zijn minst een uitgebreide risicoanalyse komen, er moet meer duidelijk worden over het bestuur en de medezeggenschap, en er moet een gedetailleerde kostenraming in staan van wat het ineenschuiven van de bedrijfsvoering gaat kosten. De CvB’s kunnen daarna opnieuw een instemmingsverzoek indienen bij de medezeggenschap. Lastige bijkomstigheid: ook de medezeggenschap van de VU kan dan opnieuw instemming eisen.
Alles blijft zoals het is
Dit lijkt geen realistisch scenario omdat de (financiële) belangen te groot zijn en dit scenario op gespannen voet staat met de afspraken die zijn gemaakt met het ministerie van OCW. Het gaat dan om de prestatieafspraken en profileringsplannen. Daarbij is afgesproken dat universiteiten die samenwerken en zich zodoende op bepaalde terreinen kunnen specialiseren en profileren, extra financiering kunnen krijgen. Die extra zak geld laten UvA en VU zich waarschijnlijk niet ontnemen. Er is bovendien haast bij geboden. Het ministerie heeft 38 miljoen in het zogenoemde profileringsfonds gestopt; dat bedrag wordt vanaf volgend jaar uitgekeerd. Mochten de colleges toch voor dit scenario kiezen dan is de vraag: wat gebeurt er met AFS-baas Karen Maex?
Geen AFS, wel samenwerking
De drie bètafaculteiten kunnen ook gewoon gaan samenwerken zonder overkoepelende AFS-paraplu. De AFS is niet een voorwaarde voor de verdeling van de profileringsgelden; het gaat erom dat instellingen hun profileringsdoelstelling halen. In dit scenario kunnen er gezamenlijke bachelors en masters komen (met gezamenlijke bachelors is men overigens al begonnen). Er zouden dan gemeenschappelijke diploma's kunnen komen. Op onderzoeksgebied zouden onderzoeksscholen kunnen samenwerken en allerlei veelal dure onderzoeksapparatuur zou gezamenlijk kunnen worden gebruikt. Ook in dit scenario zijn de druiven voor Karen Maex zuur: AFS-baas wordt ze dan niet; ze blijft alleen decaan van elk der drie bètafaculteiten van UvA en VU.
Lees de volledige reconstructie vandaag in Folia Magazine.
Naar de rechter
De colleges van bestuur van de VU en de UvA kunnen naar de zogenoemde Ondernemingskamer hoger onderwijs stappen, een landelijke beroepsinstantie voor geschillen in het hoger onderwijs met betrekking tot de medezeggenschap. Daar kunnen ze geschillen over het reglement van de centrale en facultaire ondernemings- en studentenraad en instemmingsgeschillen met de gezamenlijke vergadering over het instellingsplan, de vormgeving van het systeem van kwaliteitszorg en het bestuurs- en beheersreglement aanvechten. Of de CvB’s deze stap zullen zetten hangt af van de kans die ze denken te hebben om zo’n beroep te winnen. Ook is het de vraag of het geschonden vertrouwen tussen CvB en studenten hersteld kan worden met een rechtsgang. Een uitspraak van deze geschillencommissie is bindend. Een variant op dit scenario is dat er eerst een bemiddelingspoging wordt ondernomen door de Raad van Toezicht van de UvA.
Een nieuw of aangepast plan
Het kan natuurlijk ook dat het ‘bouwteam’ dat het AFS-plan grotendeels heeft ontworpen – de decanen van de drie bij de AFS betrokken bètafaculteiten – opnieuw aan de tekentafel gaat zitten. Aan dat team wordt uiteraard de op 1 januari aangetreden decaan van de AFS in oprichting, Karen Maex, toegevoegd. In een nieuw of aangepast plan moet dan op zijn minst een uitgebreide risicoanalyse komen, er moet meer duidelijk worden over het bestuur en de medezeggenschap, en er moet een gedetailleerde kostenraming in staan van wat het ineenschuiven van de bedrijfsvoering gaat kosten. De CvB’s kunnen daarna opnieuw een instemmingsverzoek indienen bij de medezeggenschap. Lastige bijkomstigheid: ook de medezeggenschap van de VU kan dan opnieuw instemming eisen.
Alles blijft zoals het is
Dit lijkt geen realistisch scenario omdat de (financiële) belangen te groot zijn en dit scenario op gespannen voet staat met de afspraken die zijn gemaakt met het ministerie van OCW. Het gaat dan om de prestatieafspraken en profileringsplannen. Daarbij is afgesproken dat universiteiten die samenwerken en zich zodoende op bepaalde terreinen kunnen specialiseren en profileren, extra financiering kunnen krijgen. Die extra zak geld laten UvA en VU zich waarschijnlijk niet ontnemen. Er is bovendien haast bij geboden. Het ministerie heeft 38 miljoen in het zogenoemde profileringsfonds gestopt; dat bedrag wordt vanaf volgend jaar uitgekeerd. Mochten de colleges toch voor dit scenario kiezen dan is de vraag: wat gebeurt er met AFS-baas Karen Maex?
Geen AFS, wel samenwerking
De drie bètafaculteiten kunnen ook gewoon gaan samenwerken zonder overkoepelende AFS-paraplu. De AFS is niet een voorwaarde voor de verdeling van de profileringsgelden; het gaat erom dat instellingen hun profileringsdoelstelling halen. In dit scenario kunnen er gezamenlijke bachelors en masters komen (met gezamenlijke bachelors is men overigens al begonnen). Er zouden dan gemeenschappelijke diploma's kunnen komen. Op onderzoeksgebied zouden onderzoeksscholen kunnen samenwerken en allerlei veelal dure onderzoeksapparatuur zou gezamenlijk kunnen worden gebruikt. Ook in dit scenario zijn de druiven voor Karen Maex zuur: AFS-baas wordt ze dan niet; ze blijft alleen decaan van elk der drie bètafaculteiten van UvA en VU.
Lees de volledige reconstructie vandaag in Folia Magazine.
