Tot voor kort hielden wetenschappers het voor onmogelijk. Maar nu voor de tweede keer is vastgesteld dat neutrino’s sneller gaan dan het licht kan het wel eens waarheid worden: reizen door de tijd. Wetenschappers snappen er niets van, daarom zetten we de gebeurtenissen op een rijtje.
Gaat reizen door de tijd echt tot de mogelijkheden behoren?
Instappen in een grote cilinder, drukken op een knop en uitstappen in 1905 is voorlopig niet aan de orde. Het is fysici wel gelukt neutrino’s sneller dan het licht te laten reizen. Tijdens de proef vuurden fysici hele kleine deeltje, een soort stofjes, dwars door de aarde vanuit Genève naar een laboratorium in Italië, zo’n 730 kilometer verderop. Die zogeheten neutrino’s kwamen met achttien meter voorsprong aan ten opzichte van het licht. Dat betekent dat ze meer dan 300.000 kilometer per seconde reisden.
Hoe stuur je neutrino’s dwars door de aarde?
Die hele kleine deeltjes zijn overal om ons heen te vinden. Alleen al op dit moment schieten er dwars door je vinger honderden miljard neutrino’s per seconde. Een soort spookdeeltjes dus. Door die deeltjes te laten botsen zijn wetenschappers in staat ze een bepaalde kant uit te sturen. In dit geval met een snelheid hoger dan die van het licht, van Genève naar Gran Sasso in Italië.
Is dit een bijzondere ontdekking?
Absoluut! De hele natuurkunde is gebaseerd op het idee dat niets zich sneller kan voortbewegen dan het licht. E=mc2: de theorie die bedacht is door Albert Einstein en de oerknal verklaart. Als er sneller gereisd kan worden dan het licht moeten fundamentele natuurwetten worden herzien. Volgens natuurkundige Robbert Dijkgraaf is het alsof iemand heeft uitgerekend dat één en één drie is.
Hebben de wetenschappers een verklaring voor de resultaten?
Nee. Sterker nog, ze geloven er zelf niets van en hebben daarom de hulp van Amerikaanse collega’s ingeroepen. Nadat de resultaten in september werden bekendgemaakt zijn de onderzoekers gaan zoeken naar mogelijke fouten. Daarvan werd deze maand een fout uitgesloten: vast staat dat de fysici geen fout hebben gemaakt in de meting tussen het moment van vertrek en aankomst van de neutrino’s. De deeltjes kwamen de tweede keer zelfs met exact dezelfde voorsprong op het licht aan als de eerste keer.
Wat voor fouten kunnen er nog meer zijn gemaakt?
De vraag blijft of de atoomklokken in Zwitserland en Italië echt exact gelijk lopen. Het is ook denkbaar dat de tijd die de meetsignalen erover doen om vanuit het aankomstpunt naar de computer te reizen verkeerd is bepaald. Nog veel absurder: het zou zo maar kunnen dat de neutrino’s de weg afsnijden door een extra dimensie! Je krijgt er hoofdpijn van. De meeste natuurkundigen houden zich daarom voorlopig maar vast aan de verklaring Einstein.
Deze tekst is ook opgenomen in de radiouitzending Folia Live van 23 november.
Gaat reizen door de tijd echt tot de mogelijkheden behoren?
Instappen in een grote cilinder, drukken op een knop en uitstappen in 1905 is voorlopig niet aan de orde. Het is fysici wel gelukt neutrino’s sneller dan het licht te laten reizen. Tijdens de proef vuurden fysici hele kleine deeltje, een soort stofjes, dwars door de aarde vanuit Genève naar een laboratorium in Italië, zo’n 730 kilometer verderop. Die zogeheten neutrino’s kwamen met achttien meter voorsprong aan ten opzichte van het licht. Dat betekent dat ze meer dan 300.000 kilometer per seconde reisden.
Hoe stuur je neutrino’s dwars door de aarde?
Die hele kleine deeltjes zijn overal om ons heen te vinden. Alleen al op dit moment schieten er dwars door je vinger honderden miljard neutrino’s per seconde. Een soort spookdeeltjes dus. Door die deeltjes te laten botsen zijn wetenschappers in staat ze een bepaalde kant uit te sturen. In dit geval met een snelheid hoger dan die van het licht, van Genève naar Gran Sasso in Italië.
Is dit een bijzondere ontdekking?
Absoluut! De hele natuurkunde is gebaseerd op het idee dat niets zich sneller kan voortbewegen dan het licht. E=mc2: de theorie die bedacht is door Albert Einstein en de oerknal verklaart. Als er sneller gereisd kan worden dan het licht moeten fundamentele natuurwetten worden herzien. Volgens natuurkundige Robbert Dijkgraaf is het alsof iemand heeft uitgerekend dat één en één drie is.
Hebben de wetenschappers een verklaring voor de resultaten?
Nee. Sterker nog, ze geloven er zelf niets van en hebben daarom de hulp van Amerikaanse collega’s ingeroepen. Nadat de resultaten in september werden bekendgemaakt zijn de onderzoekers gaan zoeken naar mogelijke fouten. Daarvan werd deze maand een fout uitgesloten: vast staat dat de fysici geen fout hebben gemaakt in de meting tussen het moment van vertrek en aankomst van de neutrino’s. De deeltjes kwamen de tweede keer zelfs met exact dezelfde voorsprong op het licht aan als de eerste keer.
Wat voor fouten kunnen er nog meer zijn gemaakt?
De vraag blijft of de atoomklokken in Zwitserland en Italië echt exact gelijk lopen. Het is ook denkbaar dat de tijd die de meetsignalen erover doen om vanuit het aankomstpunt naar de computer te reizen verkeerd is bepaald. Nog veel absurder: het zou zo maar kunnen dat de neutrino’s de weg afsnijden door een extra dimensie! Je krijgt er hoofdpijn van. De meeste natuurkundigen houden zich daarom voorlopig maar vast aan de verklaring Einstein.
Deze tekst is ook opgenomen in de radiouitzending Folia Live van 23 november.
