De Bibliotheca Philosophica Hermetica van zakenman Joost Ritman gaat komende zaterdag weer open. Eind vorig jaar ging de bibliotheek dicht en viel de collectie zeldzame en kostbare boeken – met een geschatte waarde van vijftig miljoen euro – uiteen, na een conflict tussen bibliotheekeigenaar en kunstverzamelaar Joost Ritman en Friesland Bank.
Die laatste liet voor vijftien miljoen euro beslag leggen. De collectie viel vervolgens uiteen: een deel ging naar de Koninklijke Bibliotheek (KB) in Den Haag, een deel naar verschillende veilinghuizen, waaronder Sotheby’s, om per opbod te worden verkocht. Dat is weliswaar gebeurd, maar Ritman is er wel in geslaagd 23.000 historische werken terug te kopen van Friesland Bank. Vanaf 16 december zijn die boeken weer raadpleegbaar in de bibliotheek in de Bloemstraat.
‘Dit is geweldig nieuws,’ zegt Wouter Hanegraaff, hoogleraar geschiedenis van de hermetische filosofie en verwante stromingen. ‘Studenten komen van over de hele wereld naar Amsterdam. Uiteraard voor de leerstoel, maar ook voor de bibliotheek van Ritman, want die is uniek in de wereld.’ De verzameling boeken en manuscripten van de bibliotheek richt zich op de wetenschappelijke bestudering van alternatieve en esoterische religieuze stromingen in de westerse cultuur. Studenten en wetenschappers van de UvA, die een minor hermetica aanbiedt, maakten veel gebruik van de bibliotheek.
'Buitengewoon kostbaar'
Niettemin zijn er het afgelopen jaar ook veel werken uit de bibliotheek verkocht. Daaronder onder meer enige honderden ‘incunabelen’, boeken uit de eerste decennia van de boekdrukkunst. ‘Buitengewoon kostbaar en waardevol,’ zegt Hanegraaf. Zo is de ridderroman De Graal van Rochefoucauld, die onder meer de legenden bevat van koning Arthur, Merlijn en de Ridders van de Ronde tafel, verkocht. Het deel van de boeken dat naar de Koninklijke Bibliotheek ging zou wat Hanegraaff betreft weer naar Amsterdam moeten komen.
‘Want het blijft jammer dat de collectie van Ritman over twee locaties is verdeeld.’ Eerder zei Hanegraaf te hopen dat de UvA het deel dat de KB in bezit heeft over wil nemen. ‘Voormalig collegevoorzitter Karel van der Toorn stond daar welwillend tegenover. Ik hoop dat een nieuwe collegevoorzitter daar net zo over denkt.’ De KB zou daar dan natuurlijk aan mee moeten werken. Vooralsnog is het niet erg aannemelijk dat het Rijk een dergelijk kostbaar boekenbezit weer van de hand zal doen of elders onder zal brengen.
Die laatste liet voor vijftien miljoen euro beslag leggen. De collectie viel vervolgens uiteen: een deel ging naar de Koninklijke Bibliotheek (KB) in Den Haag, een deel naar verschillende veilinghuizen, waaronder Sotheby’s, om per opbod te worden verkocht. Dat is weliswaar gebeurd, maar Ritman is er wel in geslaagd 23.000 historische werken terug te kopen van Friesland Bank. Vanaf 16 december zijn die boeken weer raadpleegbaar in de bibliotheek in de Bloemstraat.
‘Dit is geweldig nieuws,’ zegt Wouter Hanegraaff, hoogleraar geschiedenis van de hermetische filosofie en verwante stromingen. ‘Studenten komen van over de hele wereld naar Amsterdam. Uiteraard voor de leerstoel, maar ook voor de bibliotheek van Ritman, want die is uniek in de wereld.’ De verzameling boeken en manuscripten van de bibliotheek richt zich op de wetenschappelijke bestudering van alternatieve en esoterische religieuze stromingen in de westerse cultuur. Studenten en wetenschappers van de UvA, die een minor hermetica aanbiedt, maakten veel gebruik van de bibliotheek.
'Buitengewoon kostbaar'
Niettemin zijn er het afgelopen jaar ook veel werken uit de bibliotheek verkocht. Daaronder onder meer enige honderden ‘incunabelen’, boeken uit de eerste decennia van de boekdrukkunst. ‘Buitengewoon kostbaar en waardevol,’ zegt Hanegraaf. Zo is de ridderroman De Graal van Rochefoucauld, die onder meer de legenden bevat van koning Arthur, Merlijn en de Ridders van de Ronde tafel, verkocht. Het deel van de boeken dat naar de Koninklijke Bibliotheek ging zou wat Hanegraaff betreft weer naar Amsterdam moeten komen.
‘Want het blijft jammer dat de collectie van Ritman over twee locaties is verdeeld.’ Eerder zei Hanegraaf te hopen dat de UvA het deel dat de KB in bezit heeft over wil nemen. ‘Voormalig collegevoorzitter Karel van der Toorn stond daar welwillend tegenover. Ik hoop dat een nieuwe collegevoorzitter daar net zo over denkt.’ De KB zou daar dan natuurlijk aan mee moeten werken. Vooralsnog is het niet erg aannemelijk dat het Rijk een dergelijk kostbaar boekenbezit weer van de hand zal doen of elders onder zal brengen.
