Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
‘Historische duiding kan alleen door onderzoeker’
wetenschap

‘Historische duiding kan alleen door onderzoeker’

Clara van de Wiel Clara van de Wiel,
2 February 2015 - 06:50
Wat je wel, maar vooral ook wat je niet met de computer kan bij historisch onderzoek. Met die taakomschrijving aanvaardde Charles van den Heuvel in zijn oratie vrijdag het bijzonder hoogleraarschap voor de leerstoel Digitale methoden en geschiedwetenschappen, in het bijzonder de geschiedenis van de kennis- en informatiewetenschappen.

In zijn oratie benadrukte Van den Heuvel dat de zogenaamde digital humanities wat hem betreft geen aparte discipline horen te zijn: het is enkel een methode die bepaald ander onderzoek mogelijk maakt of vereenvoudigd. Wat betreft zijn tweede opdracht, het onderzoek naar de geschiedenis van kenniswetenschappen, wees hij op de aantekeningen die geleerden in de Karolingische tijd in tekstboeken achterlieten. Door dingen in de kantlijn te schrijven creëerden zij een vroeg kennisnetwerk. Eigenlijk gaat de geschiedenis van het world wide web veel verder terug dan meestal gedacht wordt, aldus Van den Heuvel.

'Historici blijven belangrijk'
In de rest van zijn betoog gaf hij van goed en minder goed gebruik van computerprogramma’s enkele voorbeelden. Bijvoorbeeld bij het onderzoek naar kennisnetwerken in de Republiek der Letteren kunnen digitale methoden, mits juist toegepast, van grote toegevoegde waarde zijn. Zo toonde hij hoe briefwisselingen tussen geleerden in kaart gebracht kunnen worden. Niet alleen de zogenaamde metadata, dus wie met wie in verbinding stond, maar ook de inhoud van de brieven kan op deze manier worden verbeeld. Niettemin waarschuwde hij van het herkennen van patronen in teksten door computers niet te hoge verwachtingen te hebben. Historische duiding door computers is onmogelijk, en zal altijd door onderzoekers zelf gedaan moeten worden.

Wat betreft het onderwijs dat hij aan studenten wil gaan geven, benadrukte Van hen Heuvel het belang van zowel annotatie als visualisatie. Annotatie omdat studenten moeten leren aantekeningen te maken bij digitale teksten, om zo vervolgonderzoek door andere onderzoekers te vereenvoudigen. En door meer te leren over visualisatie kunnen studenten hun data via infographics en kaarten op overzichtelijke wijze rangschikken.
website loading