De mens wordt vaak verweten de natuurlijke balans in het ecosysteem te verstoren. Nu blijkt echter dat die natuurlijke balans niet noodzakelijk bestaat. UvA-onderzoekers hebben aangetoond dat ook ongerepte ecosystemen instabiel kunnen zijn. Ze publiceerden het resultaat in het wetenschappelijke tijdschrift PNAS.
Veel wetenschappers gaan ervan uit dat de populatie van plant- en diersoorten in een bepaalde omgeving stabiel blijft, mits er geen verstoringen van buitenaf plaatsvinden. Ze spreken dan van een ‘natuurlijk evenwicht’ binnen het ecosysteem. Vanwege die aanname worden plotselinge veranderingen in zo’n ecosysteem over het algemeen toegeschreven aan menselijk ingrijpen.
Zeepokken, algen en mosselen
Jef Huisman en Elisa Benincà van het UvA-Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica hebben nu voor het eerst bewezen dat dergelijke chaotische fluctuaties ook in de ongerepte natuur voorkomen. Ze onderzochten veranderingen in de populaties van zeepokken, algen en mosselen aan een rotsachtig deel van de Nieuw-Zeelandse kust. Dat deden ze op basis van gegevens die een lokale natuurbeschermer de afgelopen twintig jaar had verzameld.
Uit de gegevens bleek dat de drie soorten volgens een vast patroon beurtelings dominant zijn. ‘De soorten vertonen een cyclische opeenvolging, waarin de kale rots eerst wordt gekoloniseerd door zeepokken. Die worden overgroeid door algen, en die weer door een dicht tapijt van mosselen. Als de mosselen losraken van de rots begint de cyclus weer opnieuw,’ zegt Huisman in een persbericht.
Machtsvertoon
Tot zover niks chaotisch dus. Maar na hoeveel tijd de volgende soort de dominantie overneemt, bleek bij elke cyclus verschillend. En met hoeveel machtsvertoon die overname gebeurt, was eveneens niet te voorspellen. Een verklaring daarvoor is volgens Huisman dat beide zaken sterk afhangen van seizoenvariatie in temperatuur.
Het resultaat impliceert dat chaotische fluctuaties veel vaker voorkomen in natuurlijke ecosystemen. Dat betekent niet per se dat de invloed van de mens op de natuur wordt overschat, maar wel dat een verstoring in een ecosysteem niet vanzelf aan menselijk handelen moet worden toegeschreven.
Veel wetenschappers gaan ervan uit dat de populatie van plant- en diersoorten in een bepaalde omgeving stabiel blijft, mits er geen verstoringen van buitenaf plaatsvinden. Ze spreken dan van een ‘natuurlijk evenwicht’ binnen het ecosysteem. Vanwege die aanname worden plotselinge veranderingen in zo’n ecosysteem over het algemeen toegeschreven aan menselijk ingrijpen.
Zeepokken, algen en mosselen
Jef Huisman en Elisa Benincà van het UvA-Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica hebben nu voor het eerst bewezen dat dergelijke chaotische fluctuaties ook in de ongerepte natuur voorkomen. Ze onderzochten veranderingen in de populaties van zeepokken, algen en mosselen aan een rotsachtig deel van de Nieuw-Zeelandse kust. Dat deden ze op basis van gegevens die een lokale natuurbeschermer de afgelopen twintig jaar had verzameld.
Uit de gegevens bleek dat de drie soorten volgens een vast patroon beurtelings dominant zijn. ‘De soorten vertonen een cyclische opeenvolging, waarin de kale rots eerst wordt gekoloniseerd door zeepokken. Die worden overgroeid door algen, en die weer door een dicht tapijt van mosselen. Als de mosselen losraken van de rots begint de cyclus weer opnieuw,’ zegt Huisman in een persbericht.
Machtsvertoon
Tot zover niks chaotisch dus. Maar na hoeveel tijd de volgende soort de dominantie overneemt, bleek bij elke cyclus verschillend. En met hoeveel machtsvertoon die overname gebeurt, was eveneens niet te voorspellen. Een verklaring daarvoor is volgens Huisman dat beide zaken sterk afhangen van seizoenvariatie in temperatuur.
Het resultaat impliceert dat chaotische fluctuaties veel vaker voorkomen in natuurlijke ecosystemen. Dat betekent niet per se dat de invloed van de mens op de natuur wordt overschat, maar wel dat een verstoring in een ecosysteem niet vanzelf aan menselijk handelen moet worden toegeschreven.
