Licht
Decennia lang werd dan ook gedacht dat neutrino’s geen massa hadden, net als bijvoorbeeld licht. Maar bij metingen bleek een bepaald type neutrino te verdwijnen. In Tokyo en Canada begonnen Kajita en McDonald meetinstallaties te installeren waarin ze neutrino’s observeerden. Daar zagen ze dat de deeltjes op weg naar de meetinstallaties van vorm veranderden. Het mysterie was opgelost: alleen deeltjes met massa kunnen van vorm veranderen, en dus wisten ze dat neutrino’s massa hadden.

‘Het is echt een door nieuwsgierigheid gedreven vraagstuk,’ zegt Bentvelsen die naast zijn hoogleraarschap ook directeur is van het Nationaal instituut voor subatomaire fysica (Nikhef), gevestigd op het Science Park. De bevindingen zijn ook nog wat abstract, geeft hij toe. Maar de gevolgen zullen groot zijn. ‘De uitkomsten van dit onderzoek hebben direct gevolgen voor ons begrip van de oerknal, de ontwikkeling van het universum als geheel, het menselijk lichaam en de vraag hoe het heelal er over miljarden jaren uit zal zien,’ legt Bentvelsen uit. Een ontdekkingstocht in het donker? ‘Zo zou je het kunnen zeggen ja.’

Middellandse Zee
Het Nobelcomité had de Canadees Arthur McDonald rond elf uur onze tijd uit zijn bed gebeld om hem op de hoogte te stellen van zijn prijs. In een reactie zei hij dat de ontdekking zelfs ons begrip van de werking van de zon kan verbeteren, omdat de zon de grootste producent van neutrino’s is.

Nu moet er nog ontdekt worden hoeveel massa die neutrino’s precies hebben, besloot McDonald. Het Nikhef zou daarbij kunnen helpen, zegt Stan Bentvelsen. ‘We zijn bezig met de installatie van een grote neutrinotelescoop in de Middellandse Zee. De komende jaren gaan natuurkundigen wereldwijd door met het onderzoek.’

Nobelprijswinnaar Arthur McDonald vertelt dat hij om vijf uur 's ochtends uit bed werd gebeld met het nieuws dat hij de Nobelprijs had gewonnen.

Takaaki Kajita reageert op het nieuws dat hij de Nobelprijs heeft gewonnen: 'Kind of unbelievable.'

Morgen wordt de Nobelprijs voor de scheikunde uitgereikt.